Je bent geadopteerd, maar er is vroeger geknoeid met je adoptiepapieren. Toch wil je graag weten waar je vandaan komt. En misschien ook wel biologische verwanten vinden. “Zoeken met behulp van DNA heeft ook voor geadopteerden veel potentie”, aldus Jeroen (38). We vroegen hem naar zijn ervaringen.
Jeroen is geadopteerd uit Indonesië. Samen met zijn adoptiezus en -broer woonde hij vroeger met zijn ouders in het oosten van Nederland. Ik heb fijne jeugdherinneringen. Toen ik in 2008 voor mijn werk een tijdje in het buitenland woonde, vonden mensen het soms raar dat ik er Aziatisch uitzag, maar uit Nederland kwam. Op dat moment wordt Jeroen nieuwsgierig naar zijn roots. Dat was toen nog heel breed. Ik ging bijvoorbeeld Indonesische muziek luisteren, was geïnteresseerd in de cultuur.
In dat jaar schrijft Jeroen een brief naar Spoorloos. Het kon wel even duren, zeiden ze meteen. Dus ik had geen hoge verwachtingen. Uit de papieren bleek dat ik een Indonesische moeder, en een Chinese vader had. Verder waren er te veel hiaten in het dossier, dus gaf Spoorloos aan dat ze niks voor me konden doen. Hoewel ik het wel verwacht had, was dat bericht toch niet leuk. Ondertussen had ik in 2010 al een rootsreis naar Indonesië gemaakt. Daar vroegen mensen of ik soms uit Japan, Korea of Vietnam kwam. Allesbehalve Indonesië of China. Dit was allemaal pijnlijk verwarrend. Ik dacht mijn roots te vinden, maar in plaats daarvan voelde ik me ook daar een buitenlander.
In 2011 leest hij in National Geographic een artikel over DNA-onderzoek. Je kunt hier niet alleen verwantschap mee aantonen, maar ook je etnische achtergrond in kaart brengen. De kans op een match met een ver familielid achtte ik vrij klein, maar zo kon ik misschien de bevestiging krijgen voor mijn Chinese roots. Ik verdiepte me in de materie en schreef me in bij FTDNA. Ik stuurde het staafje met mijn speeksel op. Er wordt dan een online account aangemaakt en je wordt goed op de hoogte gehouden. In het begin checkte ik wel elke dag de website. Ik had voor een uitgebreide test gekozen. Die kost €700,-, maar dan kun je ook je ‘deep ancestry’ vinden. Dan zie je waar je voorvaderen van tienduizenden jaren geleden vandaan komen. Ik vind het ontzettend interessant en gaaf dat dit kan. Het is een voortdurende reis, want als de resultaten binnenkomen begint het eigenlijk pas.
En die resultaten komen. Ik heb voorvaderen in Zuid-Oost Azië, maar dat is nog steeds heel ruim. FTDNA richt zich met name op klanten uit Europa en de Verenigde Staten. Daarom neemt Jeroen contact op met een professor die bezig is met het in kaart brengen van 70 subpopulaties in Azië. Zij deed dit naar aanleiding van de aanslag in Jakarta in 2004. Zo hoopten ze de daders te vinden. Tegelijkertijd had ze dus heel veel informatie verzameld over etnische groepen in Indonesië. Ik heb haar toen mijn ruwe data van FTDNA gestuurd. Dan krijgt Jeroen een bijzonder bericht: hij is bijna 100% Javaans. Het was duidelijk dat er was gerommeld met mijn adoptiepapieren. Mijn vader was dus niet Chinees. Dit gaf wel rust. Indonesië is groot, maar ik hoefde niet heel Zuid-Oost Azië af te gaan.
Jeroen: Je kunt met DNA onderzoek niet alleen verwantschap aantonen, maar ook je etnische achtergrond in kaart brengen.
In 2013 gaat Jeroen op reis naar Java. Het leuke was dat mensen daar zeiden ‘je lijkt op ons’. Dat was een fijne bevestiging. De DNA-zoektocht gaat door. Hij schrijft zich in bij MyHeritage en GEDMatch. DNA heeft zeker toekomst voor de adoptiewereld. Voor mij is het vinden van een match met biologische verwanten een bonus. De betrouwbaarheid is nog steeds erg laag, dus ik heb geen verwachtingen. Misschien is dat uit zelfbescherming, ik weet het niet. Ik heb bijvoorbeeld matches met verre familieleden. Over een paar jaar vind ik wellicht een verre oud-oom en krijg ik zo steeds meer aanknopingspunten. Maar als het niet lukt, dan lukt het niet.
Privacy vind ik een lastig punt. Ik sta nu ingeschreven bij Amerikaanse DNA-databanken. Als zij mijn erfelijke gegevens willen gebruiken voor onderzoek, dan kan dat. Ik heb er wel echt over nagedacht en de afweging gemaakt. Met als resultaat: dit risico neem ik. Daarbij is het een nieuw vakgebied en is de duiding nog altijd lastig. Dus als je een match krijgt, maar het zijn erg verre familieleden, moet je je altijd afvragen of het wel bruikbaar is. Het is niet eenvoudig. Ik ben daarom erg voorzichtig.
Ik was er in het begin veel mee bezig, bijna dagelijks. Nu niet meer. Inmiddels ben ik vader geworden. Mijn zoontje voeden we Nederlands op met Indonesische elementen. Dit wil ik hem wel meegeven. We bezoeken pasars in Nederland en gaan op vakantie naar Indonesië. Zo gaat de ontdekkingsreis naar mijn roots verder. Samen met mijn gezin.