03/07/2018
Kim is bijna tien jaar als ze wegloopt van huis. Ze wordt door de politie gevonden en terug naar haar ouders gebracht. Kim en haar adoptieouders worden bij Pactum jeugd- en opvoedhulp aangemeld voor ambulante spoedhulp. Na een gesprek waarbij ook iemand van het adoptieteam aanwezig is, wordt besloten dat de ouders verder door het adoptieteam zullen worden begeleid. Petra Bosch, ambulant werker bij Pactum, vertelt hoe het verder gaat.
Tijdens een eerste gesprek met Kim en haar ouders blijkt dat Kim het moeilijk vindt om op haar ouders te vertrouwen. Ze wil alles zelf bepalen, doet dingen stiekem, heeft een grote mond, liegt, pakt spullen weg en snuffelt graag in de spullen van ouders. Kims ouders worden onzeker van haar gedrag en weten niet meer wat ze met haar aan moeten. Op school doet Kim het goed. Ze kan erg goed leren en school ervaart geen problemen met Kim. Ook bij klasgenootjes ligt ze goed in de groep. Ouders ervaren veel onbegrip in de buitenwereld omdat ze daar het gedrag van thuis niet laat zien.
Achtergrond
Zoals alle adoptiekinderen heeft Kim geen ideale start gemaakt. Ze is in China geboren en te vondeling gelegd. Het eerste jaar van haar leven groeide ze op in een kindertehuis, waar weinig aandacht voor haar was. Toen Kim een jaar oud was, werd ze geadopteerd. De eerste tijd in het adoptiegezin huilde Kim veel. Ze was erg bang voor harde geluiden en wilde niet in een box met spijlen. Ze hing erg aan haar moeder en raakte in paniek als ze haar even niet zag. Toen Kim twee jaar was, hebben haar ouders video-interactiebegeleiding gehad bij Basic Trust. Zij hadden baat bij deze ondersteuning. Ouders hadden geleerd om Kim zo gerust te stellen dat ze even alleen kon zijn. Dit vooral door te benoemen wat ze gingen doen, bijvoorbeeld “Ik ga even naar boven iets pakken en kom dan weer terug.” Zeggen wat je doet en doen wat je zegt, geeft vertrouwen.
Tussen haar tweede en negende jaar waren er periodes waarin Kim over alles de controle wilde houden. Als het niet ging zo als zij bedacht had, werd ze boos en ging huilen. Alles moest op haar manier. Kim hield niet van verandering, ze had moeite met spelen en heel weinig fantasie. Haar ouders konden de buien van Kim toen redelijk goed hanteren. Omdat ze enig kind is, lieten ouders Kim naar een peuterspeelzaal gaan zodat ze met andere kinderen kon leren spelen. Kim was erg goed in turnen, hier kon ze veel energie in kwijt.
Hulpverleningsplan
Op basis van de hulpvraag van de ouders en de achtergrondinformatie maakt het team een eerste plan voor hulpverlening. Kim laat een vermijdend hechtingspatroon zien. Ze stoot ouders af. Deels is er ook sprake van gedesoriënteerde hechting. Kim wil controle houden en is erg zelfbepalend. De eerste tijd wordt de begeleiding vooral gericht op psycho-educatie. Ook krijgen de ouders handvatten om met het gedrag van Kim om te gaan. Vanuit haar achtergrond is veel van het gedrag van Kim te verklaren. Ze heeft zich het eerste jaar niet veilig aan volwassenen kunnen hechten. Daarom vertrouwt Kim het liefst op zichzelf. Situaties die zij niet onder controle heeft, roepen angst bij haar op. Deze zet zij om in boosheid, een grote mond, onvrede en het op afstand houden van haar ouders. Bij angst kan je vluchten, bevriezen, vechten. Kim vlucht …. Kim loopt weg.
Liegen, stelen en zwerven kunnen gevolgen zijn van ernstige verwaarlozing. Hier neigt Kim ook naar. Ze heeft thuis al regelmatig dingen weggepakt, maar ook uit winkels. Kim vindt het heel moeilijk om toe te geven, ook als er bewijs is, blijft zij ontkennen. Kim probeert de leegte in zichzelf met spullen te vullen. Kim laat haar spanning, verdriet en onzekerheid niet zien. Ze zet deze om in boosheid en keert haar ouders de rug toe. Zo krijgen ouders geen kans om haar te helpen. Elk commentaar van haar ouders ervaart Kim als een afwijzing. Hierdoor reageert ze heftiger dan nodig.
Weinig vooruitgang
Ondanks de psycho-educatie en handvatten, valt het de ouders regelmatig zwaar om in het dagelijks leven consequent op een rustige en constructieve manier met het heftige gedrag van Kim om te gaan. De beginnende puberteit versterkt het gedrag van Kim. De ouders ervaren weinig vooruitgang, al voelen zij zich wel gesteund door de begeleiding vanuit Pactum. Kim en haar ouders blijven hangen in wederzijds onbegrip en boosheid. Kim is verbaal erg sterk en weet precies waarmee ze haar ouders kan raken: hun recht om haar ouders te zijn, teniet doen.
Besloten wordt om een persoonlijkheidsonderzoek bij Kim te doen, om meer zicht op haar ‘binnenwereld’ te krijgen. Uit het persoonlijkheidsonderzoek blijkt dat Kim hoog scoort op intelligentie maar dat haar sociaal/emotionele ontwikkeling een aantal jaren achter loopt. Ze heeft een vertekend zelfbeeld. Kim overschreeuwt haar onzekerheid en weert alle gevoelens af.
Kim begint met traumatherapie/EMDR om haar adoptie een plek te geven en krijgt ondersteuning in de vorm van een aantal gesprekken. Dit in de hoop dat ze meer rust en inzicht in zichzelf krijgt. De ouders krijgen ondersteuning met de NIKA-methode. Aan de hand van korte video-opnames wordt gedetailleerd gekeken hoe ouders en Kim contact maken. Vooral het benoemen en verwoorden van het gedrag van Kim is belangrijk. Kim kan zo zichzelf leren begrijpen en zien wat haar gedrag met anderen doet.
Positieve ontwikkeling
Omdat het gedrag van Kim hen zoveel energie kost, is het lastig voor ouders om te zien wat er allemaal wel goed gaat en wat ze al bereikt hebben met elkaar. Hier wordt in de begeleiding bij stil gestaan. Er zijn steeds meer dagen dat het gezellig is en goed gaat. Grote escalaties komen steeds minder voor. Moeder en Kim delen eenzelfde gevoel voor humor en kunnen met elkaar lachen. Met vader kan Kim goed huiswerk maken en knutselen. Komend schooljaar gaat Kim naar het VWO. De ondersteuning vanuit Pactum gaat nog even door. Kim is nog bezig met de traumabehandeling en gaat praten met een geadopteerde vrouw die tijdens haar puberteit vergelijkbare gedrag met dat van Kim vertoonde. Hopelijk ervaart Kim hier steun aan. Ze heeft er in ieder geval zin in om deze vrouw te ontmoeten. Ook de ouders blijven ondersteuning krijgen om ervoor te zorgen dat het thuis goed blijft gaan.
