20/12/2018 - Tekst: Angela Jans
Het inzetten van honden kan goed werken bij de begeleiding van adoptiekinderen. Het grote voordeel van dieren: ze zijn niet beladen en bedreigend, zoals mensen voor sommige getraumatiseerde kinderen kunnen zijn…
“Wij zorgen vaak voor succes”, zegt Petra van Benten, hoofd behandeling Therapie en coaching bij Hulphond Nederland. “We brengen kinderen eerst in een comfortzone. Pas later gaan we ze eventueel een beetje kietelen.” Ze doelt hierbij op de oefeningen die ze kinderen tijdens de therapeutische sessies met de hulphonden laat doen. Ze kent de dieren zo goed dat ze bij bepaalde opdrachten bij voorbaat weet hoe de hond zal reageren, zodat een kind gegarandeerd ervaart wat nodig is om de doelen te behalen. De succeservaringen dragen bij aan een positief zelfbeeld en zelfvertrouwen.
Petra is kynologisch gedragstherapeut en heeft vijf honden waarvan er drie werkzaam zijn als therapiehond binnen Hulphond Nederland. Daarnaast is zij therapeut.
Hulphond Nederland leidt Therapie-hulphonden op, die haar therapeuten inzetten voor kinderen die te maken hebben met hechtingsproblematiek, ontwikkelingsachterstand of andere beperkingen of problemen. Regelmatig kloppen adoptieouders aan bij de stichting om hulp te vragen voor hun kind. Er is zelfs een groepje adoptiekinderen gevormd. Deze kinderen krijgen nu één keer per maand gezamenlijk therapie nadat ze elkaar in de wachtruimte van de stichting hebben ontmoet en daarbij hun gemeenschappelijke achtergrond hebben vastgesteld. Het voordeel: tijdens de groepssessies herkennen ze dingen bij elkaar. “Briljant”, zegt Van Benten.
Ervaren dat het oké is wat je doet
De hondenliefhebster is oorspronkelijk opgeleid als maatschappelijk werker. Later heeft ze nog ontwikkelingspsychologie en psychopathologie gedaan en jaren gewerkt als gezinsvoogd. Op basis van die kennis en ervaring heeft ze de therapie grotendeels zelf ontwikkeld.
“Adoptiekinderen passen perfect binnen onze doelgroep”, zegt Melissa Hamminga, therapeut van Hulphond Nederland en collega van Petra van Benten. “We hebben een methode ontwikkeld die is gericht op ervaringsleren. Daarmee kunnen we kinderen helpen die somber zijn, vastlopen op school, de aansluiting missen. We leren ze samen te spelen, beter af te stemmen.”
De stichting doet dit op verschillende locaties in Nederland, van Weesp tot Oldenzaal. Tijdens de intake wordt bepaald met welke hulphond gewerkt gaat worden, en dat blijft gedurende de hele looptijd van het traject ook dezelfde hond – of dat nou drie sessies zijn of dertig. Het doel is om een hechtingsrelatie te laten ontstaan. De sessies zijn wekelijks en duren drie kwartier per keer. Hamminga: “Dan kom je allerlei dingen tegen zoals in een relatie: wat vind je niet leuk, wat wel, wanneer haak je af, ga je door, hoe neem je afscheid? Allemaal triggers voor geadopteerden. We ondertitelen daarbij wat we zien: ‘Hé hij komt niet, dat is lastig. Wat doe je nu?’ Veel geadopteerden schamen zich omdat ze denken dat ze er niet hadden mogen zijn en zijn daarom altijd bezig zich te bewijzen. Wij laten ze ervaren dat het niet nodig is, dat het wel oké is wat ze doen, dat je best een brokje mag gebruiken om de hond te roepen. Ofwel dat je met belonen dus veel kunt bereiken. Het voordeel van het oefenen met een hond is dat het voor adoptiekinderen niet bedreigend en minder beladen is dan de relatie met een mens. Het waren immers mensen waardoor ze zijn afgewezen, of die hen hebben mishandeld.”
Oefenen met je uitstraling
Tijdens de therapie krijgt het kind tools om met de hond om te gaan. Ze leren commando’s geven en belonen. Van Benten: “Een hond geeft feedback, laat dingen zien die anders verborgen blijven. Of je gespannen bent, of zenuwachtig – daar reageert een dier heel sterk op. Dan zie ik bepaalde patronen bij adoptiekinderen regelmatig terug. Vervolgens maken we een koppeling met de hond. Dan zeg ik bijvoorbeeld: ‘Zie je dat, de hond vindt het fijn om een brokje als beloning te krijgen. Wat vind jij fijn? Wat is voor jou een beloning?’ Of we laten de hond een spiegel zijn, want een hond reageert heel duidelijk op het gedrag van mensen, voelt dingen die je niet wilt laten zien. Daarmee kan ik een kind laten zien en voelen wat het verschil is in hoe je door anderen wordt ervaren als je gespannen of ontspannen bent. Ze zullen moeite moeten doen om het contact met de hond te laten lukken. Je krijgt terug wat je geeft, dat is wat ze daarvan kunnen leren. En als iemand zegt: ‘Ik ben niet boos, ik ben rustig’ kan ik met de hond testen of dat echt zo is.”
Van Benten geeft een voorbeeld van een geadopteerde jongen die heel agressief was. Hij was altijd maar boos. De hond reageerde daar heel extreem op, rende hard om hem heen en maakte geen contact. “Ik ben begonnen met lichaamshouding. Ik heb de jongen geleerd de schouders niet op te trekken maar los en rond, ontspannen te gaan staan. Toen mocht hij de hond weer roepen en die kwam nu direct naar hem toe. Daarop zei hij: ‘Hier krijg ik een blij gevoel van in mijn buik.’ Geweldig toch! Door dat te oefenen kan hij met zijn uitstraling schakelen van hard naar zacht. De volgende stap was: vertrouwen winnen. Toen dat was gelukt ging ik zijn moeder erbij betrekken. Na een half jaar was de relatie met zijn ouders enorm opgeknapt, waren de woede-uitbarstingen sterk verminderd en kon hij veel beter zelf de regie nemen over zijn gevoelens.”
Het is voor deze methode juist niet nodig zelf thuis een hond te hebben of er een aan te schaffen. Van Benten: “Wij zijn de therapeut, de hond is een hulpmiddel.” Maar niet zelden ontstaat tijdens het traject zo’n liefde voor het dier dat er toch een pup wordt aangeschaft of met succes een bezoek aan het asiel wordt gebracht.
Over Hulphond Nederland
Hulphond Nederland zet therapie-hulphonden in voor kinderen en jongeren met een ontwikkelingsachterstand en/of psychische stoornissen. Het gaat dan bijvoorbeeld om autismespectrumstoornissen, ADHD, hechtingsproblematiek, pestproblematiek en licht verstandelijke beperkingen. In het therapieprogramma ‘Met Kop en Staart’ ontdekken kinderen en jongeren met deze zorgvragen wat het effect is van hun eigen gedrag op het gedrag van een hond. Door het aanleren van gewenst gedrag en het afleren van ongewenst gedrag wordt hun inzichtelijk gemaakt wat de consequenties zijn van hun gedragskeuzes. De methode vergroot hun observatievermogen, leert hun om hun gedrag af te stemmen op een ander en zorgt voor zelfcontrole. Bovendien wordt het zelfvertrouwen vergroot door het opdoen van succeservaringen. Een hond kent geen vooroordelen en luistert zonder aanzien des persoons naar iedereen, op voorwaarde dat de commando’s op de juiste manier worden overgebracht. Door mens en dier samen te laten oefenen, als onderdeel van een breder behandelingsplan, ervaart een jongere meer controle op het eigen gedrag.
De therapie-hulphonden van Hulphond Nederland worden niet thuis geplaatst bij cliënten, maar door therapeuten van de stichting ingezet tijdens therapie- en coachingssessies. De sessies zijn bedoeld voor jongeren tot 23 jaar en worden onder meer gegeven op locaties in Herpen, Oldenzaal, Hoenderloo, Weesp en Wageningen.
Bron: hulphond.nl
