15/10/2021 - Nieuwe druk 'Beginnen bij het begin'
We hebben allemaal het recht om onze ontstaansgeschiedenis te kennen, dit helpt ons om te begrijpen wie we zijn. Maar hoe informeer je je kind over zijn of haar ontstaan als het is verwekt met hulp van een donor? Op welke manier kan je aansluiten bij de ontwikkeling van je kind? Het boek Beginnen bij het begin laat ouders van donorkinderen zien hoe ze met deze vragen kunnen omgaan. In deze derde druk gaan we uit van de eigen dynamiek van de verschillende gezinsvormen. Opnieuw is er aandacht voor praten over donorconceptie als interactief proces tussen ouders en kind, waarbij informatie gaandeweg wordt uitgebreid, passend bij de leeftijd van het kind of van de jongvolwassene.
De basis van Beginnen bij het begin wordt gevormd door het voorlichtingsmateriaal ‘Telling & talking’ van Donor Conception Network. Diny Postema heeft dit materiaal in 2015 vertaald en aangevuld met kennis die binnen Fiom is opgebouwd over donorconceptie en afstammingsvragen. De derde herziene druk is geredigeerd door Sandra van Loon en Leonoor de Cocker, waarbij de meeste verwijzingen naar adoptie verwijderd zijn en donorconceptie als eigenstandig onderwerp benaderd wordt. Doordat er meer bekend is over donorconceptie, is de vergelijking met adoptie vaak niet meer kloppend of relevant.
Praten over donorconceptie
Een andere wijziging is dat de term 'afstamming' minder gebruikt wordt daar waar het gaat om jonge kinderen. Als je kind nog jong is praat je eerder over hoe jullie gezin is ontstaan en dat je daarbij geholpen bent door een andere man of vrouw, de donor. Wat je wanneer vertelt kan gaandeweg worden uitgebreid aan de hand van de leeftijd, ontwikkeling en interesse van je kind. Afstammingsvragen zullen daarbij later aan de orde komen. ‘Vertellen over afstamming’ is daarom in deze derde druk, met name voor jonge kinderen, vaker verwoord als ‘praten over donorconceptie’.
Voor de wat oudere donorkinderen kan ‘afstamming’ juist wel relevant zijn. Vragen zoals ‘Van wie stam ik af?’ en ‘Van wie heb ik bepaalde erfelijke eigenschappen meegekregen?’ zijn heel wezenlijk en kunnen belangrijke kwesties zijn in het leven van tieners en jongvolwassenen.
Ouders geven vorm aan openheid
Hoe gaat het als je meerdere (donor)kinderen hebt met ieder hun eigen behoefte? Het hoofdstuk Zoeken naar genetische banden is uitgebreid met informatie over hoe je hier mee om kunt gaan. Ook is er een paragraaf toegevoegd over de gevoelens die je als ouder kunt hebben als je kind op zoek wil naar informatie over de donor. Dit is aangevuld met praktische informatie over de Fiom KID-DNA Databank.
De afgelopen jaren bleek er veel belangstelling voor de workshop en webinar ‘Praten met je kind over donorconceptie’. Het is duidelijk dat veel ouders die een kind krijgen met hulp van een sperma- of eiceldonor, in een vroeg stadium nadenken over het vormgeven aan openheid. Ouders zijn op zoek naar een manier van vertellen die past bij henzelf en bij hun kind. Hoe zekerder ouders zich voelen, hoe meer ruimte er is om open te zijn over donorconceptie.
Maatschappelijke ontwikkelingen
Sinds de vorige druk van Beginnen bij het begin in 2017 zijn er nieuwe ontwikkelingen geweest rondom donorconceptie welke kort worden aangestipt in de derde druk. Zo vond er een tweede evaluatie plaats van de Wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (Wdkb) en naar aanleiding daarvan is er een voorstel tot wetswijziging gemaakt. Ook werden in Nederland onderzoeken gedaan onder donorkinderen, ouders en donoren. In het wetsvoorstel Kind, Draagmoederschap en Afstamming is een positief wettelijke verplichting geformuleerd voor ouders om hun kind in te lichten over de ontstaansgeschiedenis.
In 2004 is de Wdkb in werking getreden, waarna anoniem doneren in Nederland niet meer mogelijk is. De eerste kinderen geboren na 2004 zijn inmiddels 16 jaar. Zij kunnen informatie opvragen over de donor bij de SDKB. Is jouw kind vóór 2004 geboren of heb je gebruik gemaakt van een anonieme donor in het buitenland? Ook dan is Beginnen bij het begin relevant en en heeft het de voorkeur om openheid te geven over donorconceptie. Gesprekken met een hulpverlener kunnen je hierbij helpen.
Andere wijzigingen in het boek Beginnen bij het begin:
- Cijfers zijn geactualiseerd
- De pagina’s met kinderboeken kregen een update
- Aanvullingen zijn gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek