01/05/2023
Meerdere moties en amendementen rond de wijziging van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting: stemming volgt op 9 mei 2023
Op 12 april vond in de Tweede Kamer het Plenair debat plaats over wijziging van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (Wdkb). Kamerleden stelden hierin belangrijke onderwerpen aan de orde. Een greep hieruit: het grote aantal kinderen van buitenlandse en massadonoren, mogelijke sancties op overtreding van regels door donoren, afspraken in Europees verband, voorlichting aan wensouders, wachtlijsten, melden van genetische aandoeningen, registratie van donorkinderen zelf, centrale monitoring van het maximum aantal vrouwen per donor en de leeftijdsgrenzen in de wet. Minister Kuipers van VWS beantwoordde de vragen van de Kamerleden en gaf zijn oordeel over de ingediende moties en amendementen. Over de moties en amendementen stemt de Tweede Kamer op 9 mei 2023.
Leeftijdsgrenzen in de Wet
Het debat was een paar keer uitgesteld en inmiddels was op 1 februari het adviesrapport Zorgvuldigheid in de omgang met leeftijdsgrenzen in de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting aangeboden aan de Tweede Kamer. De Universiteit voor Humanistiek, Fiom en Pro Facto voerden dit onderzoek uit naar de leeftijden waarop donorkinderen informatie kunnen krijgen over de donor. De onderzoekers concluderen dat het in het belang van donorkinderen is als gezinnen op elk gewenst moment toegang hebben tot informatie over de donor. Ze adviseren om de leeftijdsgrenzen van 12 en 16 jaar in de Wdkb los te laten. Daarbij is voldoende voorlichting, begeleiding en ondersteuning nodig voor donorkinderen, ouders en donoren.
Stichting Donorkind deed eerder in een open brief een pleidooi om de adviezen uit dit rapport mee te nemen in het debat. Minister Kuipers had echter aangegeven de adviezen nog niet te willen betrekken in dit Kamerdebat omdat hij eerst met betrokkenen in gesprek wilde over de mogelijke consequenties van het laten vervallen van de leeftijdsgrenzen. Hij zou de Kamer vóór de zomer van 2023 een reactie op de uitkomsten van het onderzoeksrapport te geven.
Amendement over vervallen van de leeftijdsgrenzen
Bij aanvang van het debat kaartte Kamerlid Wieke Paulusma direct het punt van de leeftijdsgrenzen aan. Ze had samen met andere Kamerleden een amendement ingediend om de leeftijdsgrenzen in de wet te laten vervallen.
De minister gaf aan dat hij het te vroeg vond om nu al te bepalen of de leeftijdsgrenzen in de Wdkb kunnen komen te vervallen. Maar hij begreep de insteek van het amendement. Hiermee wordt het mogelijk dat het vervallen van leeftijdsgrenzen op een later tijdstip gebeurt. Het voordeel van het amendement is dat, als na afronding van de discussie, inderdaad besloten wordt om de leeftijdsgrenzen te laten vervallen, er niet weer opnieuw een wetstraject hoeft te worden doorlopen. De minister adviseerde om het oordeel over dit amendement aan de Kamer te laten.
Op verzoek van de Kamer gaf de minister hier op 17 april nog een schriftelijke toelichting op. De minister vindt dat het amendement de ruimte biedt om eerst een zorgvuldig besluit te nemen over het wel of niet afschaffen van de leeftijdsgrenzen. Mochten minister en Kamer op een later moment besluiten om de leeftijdsgrenzen in de Wdkb af te schaffen, dan kan de minister zeer snel uitvoering geven aan dat besluit door de betreffende onderdelen in werking te laten treden. Mocht het tot een ander besluit komen, dan zal de minister het amendement niet in werking laten treden.
Motie over donoren in privésfeer ontraden
In zijn brief ging de minister ook nader in op de motie van het lid Ellemeet c.s., waarin de regering wordt opgeroepen te onderzoeken op welke manier het maximum aantal gezinnen ook van toepassing kan zijn op donoren die in de privésfeer doneren en te onderzoeken of zij gestraft kunnen worden als zij dit maximum willens en wetens overschrijden.
De minister heeft deze motie ontraden op grond van de volgende argumenten. De donatie of het gebruik van zaadcellen door personen in de privésfeer is niet verboden. Het stellen van een maximum aan het aantal zaadceldonaties in de privésfeer zou een vorm van geboortebeperking zijn die diep ingrijpt op de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen. Bovendien is een dergelijk verbod niet controleerbaar en te handhaven.
Op dinsdag 9 mei 2023 stemt de Tweede Kamer over de bovenstaande en andere ingediende moties en amendementen.
Meer lezen
Verslag van het plenaire debat op 12 april 2023
Plenaire verslagen | Tweede Kamer der Staten-Generaal
Stemmingen | Tweede Kamer der Staten-Generaal
Laat de leeftijdsgrenzen in de wet over donorinformatie vervallen | Fiom
Minister Kuipers, laat donorkinderen niet onnodig wachten! - Stichting Donorkind