Onderzoek naar de seksuele gezondheid in Nederland, met onderwerpen als anticonceptie, ongewenste zwangerschap, seksueel gedrag en beleving, seksuele problemen en seksuele grensoverschrijding.
Samenvatting
De meeste Nederlanders zijn tevreden over hun seksleven. Meer mannen dan vrouwen genieten van seks, blijkt uit de monitor Seksuele gezondheid in Nederland 2017 van Rutgers. Vooral mannen van boven de 70 en vrouwen onder de 25 jaar ervaren seksuele problemen. Het onderzoek bevestigt dat seksuele grensoverschrijding veel voorkomt. Een aanzienlijk deel van de homo- en biseksuele mannen is uitgescholden vanwege hun seksuele voorkeur. En bijna iedereen vindt dat seksuele voorlichting op school verplicht moet zijn.
Het onderzoek, op basis van een representatieve steekproef van 17.000 Nederlanders tussen de 18 en 80 jaar, levert een schat aan informatie op. Een greep uit de resultaten.
Doen we het veilig?
Een zorgelijke uitkomst: Bij een onenightstand gebruikt 42% van de mannen en 55% van de vrouwen geen condoom, waardoor zij risico lopen op soa. De pil is het meest gebruikte anticonceptiemiddel (30%). Vooral jonge vrouwen maken hier gebruik van: 63% van de 18-24 jarigen. De groep 40-49 jarigen gebruikt net zo vaak het spiraaltje als de pil: 18%. Ondanks het hoge anticonceptiegebruik loopt toch 8% van de vrouwen van 18 tot en met 49 jaar risico op ongeplande zwangerschap, omdat ze wel geslachtsgemeenschap hebben en vruchtbaar zijn en geen anticonceptie gebruiken, terwijl ze niet zwanger zijn of willen worden.
Van de vrouwen en de mannen had 3% het afgelopen jaar te maken met een ongeplande zwangerschap. Opvallend is dat twee van de vijf personen die te maken kregen met een ongeplande zwangerschap aangaven dat er wel anticonceptie werd gebruikt. Een deel daarvan gaf aan dat ze niet altijd anticonceptie gebruikten, of dat er iets mis ging in het gebruik ervan.
Seksueel gedrag en beleving
92% van de mannen zegt te genieten van seks. Onder vrouwen is die groep iets kleiner: 75%. Als mensen ontevreden zijn, is dat meestal niet over de kwaliteit ervan, maar over hoe vaak ze seks hebben.
Hoe seksueel actief mensen zijn (dat kan zowel soloseks zijn als met een partner), blijkt vooral af te hangen van de leeftijd en de lichamelijke gezondheid. De 25- tot en met 39-jarigen zijn het meest seksueel actief: 85% van hen had het laatste half jaar seks met een partner. Onder 70-plussers is dat 51%. Van de 70-plussers met een partner had 62% de afgelopen 6 maanden seks.
Singles zijn seksueel actiever dan mensen met een vaste partner. Singles hebben vaker verschillende sekspartners, en doen meer aan online dating en sexting dan mensen in een relatie. Dat laatste geldt vooral voor singles tussen de 25 en 40 jaar.
Porno maakt bij veel mannen deel uit van het seksleven. Van de mannen keek 71% de afgelopen 6 maanden naar porno, van de vrouwen keek 29% porno. Porno kijken vervangt of belemmert voor de meeste mensen niet de seks die ze met een partner hebben. Mensen die vaker naar porno kijken, hebben ook vaker seks met een partner.
Seksuele problemen
Elf procent van de mannen en 15% van de vrouwen heeft tenminste één seksueel probleem waar men behoorlijk of erg veel last van heeft. De kans op een seksueel probleem is ongeveer twee keer zo groot als iemand een chronische ziekte of aandoening heeft en/of hiervoor medicijnen gebruikt. De meeste seksuele problemen komen voor bij mannelijke 70-plussers (bijvoorbeeld erectieproblemen) en bij vrouwen onder de 25 jaar (bijvoorbeeld pijn bij het vrijen). In beide groepen heeft 21% last van tenminste één seksueel probleem.
Seksuele grensoverschrijding
Van de vrouwen heeft 22% ervaring met seksueel geweld: manuele, orale, vaginale of anale seks tegen de wil en/of gedwongen seks. Dat geldt voor 6% van de mannen. Als ook zoenen en seksueel aangeraakt worden tegen de wil meegerekend worden, heeft 53% van de vrouwen en 19% van de mannen dit wel eens meegemaakt. Vijf procent van de vrouwen en 2% van de mannen heeft seksueel geweld meegemaakt voor hun 12e jaar.
Vrijwel niemand vindt dat aanranding meestal is uitgelokt. Maar als het gaat om het online komen van een naaktfoto worden andere maatstaven gehanteerd: één op de drie mannen en één op de vier vrouwen vindt dat dit je eigen schuld is.
Bijna de helft van de mannen (47%) en meer dan de helft (56%) van de vrouwen die seksueel geweld hebben meegemaakt, heeft naar eigen zeggen klachten of problemen als gevolg hiervan. Het gaat hierbij vooral om psychische, om seksuele en relationele problemen.
Ervaringen van LHBT’s
Homo- en biseksuele mannen hebben vaker seksuele ervaringen tegen de wil dan heteroseksuele mannen: 18% versus 6%. Ook is in het afgelopen jaar 25% van de homo- en biseksuele mannen en 15% van lesbische en biseksuele vrouwen uitgescholden vanwege de seksuele oriëntatie. Transgenders, waarvan we uit eerder onderzoek weten dat ze relatief vaak te maken hebben met verbaal en fysiek geweld, vormden in dit onderzoek een te kleine groep om betrouwbare uitspraken over te doen.