VIB-G: De kracht van beelden

Marja en Hendrik Aarden adopteerden in oktober 2021 hun zoon Noel. Hij was toen net zes jaar geworden. Al vrij snel besloten zij zich aan te melden voor video- interactiebegeleiding bij gehechtheid (VIB-G) bij Fiom, afdeling Adoptievoorzieningen. 

Waarom hebben jullie je aangemeld voor VIB-G? Hoe zijn jullie op het idee gekomen?
Marja: We hadden tijdens de adoptieprocedure de belofte gedaan dat we open zouden staan voor alle hulp die onze zoon nodig zou hebben na zijn adoptie. Tijdens ons verblijf in Hongarije hebben we het best pittig gehad en we merkten al snel dat we behoefte hadden aan ondersteuning. We kwamen voor situaties te staan waarin we echt niet wisten hoe te handelen. We hebben toen al een beroep gedaan op de telefonische advieslijn van Adoptievoorzieningen. Deze gesprekken waren heel ondersteunend voor ons. Deze medewerker wees ons op de mogelijkheid van VIB-G als ook de begeleidster van de Nederlandse Adoptie Stichting, onze contactpersoon in Hongarije.  Daarnaast kenden we een ander adoptiegezin, dat ook zeer goede ervaringen had met VIB-G dus toen hebben we ons direct aangemeld. Het was fijn dat we na thuiskomst snel konden starten. Begin januari vond de eerste video-opname plaats.

Hendrik: Belangrijke reden om met VIB-G te starten was ook dat onze zoon al zes jaar was toen hij bij ons kwam. Dat vraagt toch echt iets anders van je dan wanneer je een veel jonger kindje adopteert. Ook in het voorbereidingstraject hadden we al van verschillende kanten meegekregen dat het belangrijk was de juiste begeleiding in te schakelen.

Hoe was het voor jullie om gefilmd te worden?
Marja: Ik weet nog goed dat onze begeleidster voor het eerst bij ons kwam. We waren alle drie hartstikke moe. Dat was later op de beelden ook wel terug te zien. Natuurlijk is het dan best heel wat als er iemand die je helemaal niet kent je huis binnen komt lopen en gaat filmen maar we wisten waarom we het deden. We wilden dit voor onszelf en voor onze zoon. We wilden er echt alles aan doen om het hechtingsproces tussen ons en onze zoon zo goed mogelijk te laten verlopen.  

Hendrik: Ik vond het best wel wennen. Er komt een onbekend iemand je huis binnen die niet zo veel zegt en je gaat filmen. Wat voor houding neem je dan aan, kun je nog wel jezelf zijn of ga je je aanpassen? Ik vond het wel spannend. We wisten niet precies wat we konden verwachten, wat het zou gaan brengen. Ik vroeg me ook af wat het met onze zoon zou doen. 

Marja: Ik was destijds heel erg moe en liet het aanvankelijk maar een beetje over me heen komen. Maar ik wist ook dat wij dit als stel aankonden. Wij durven ons wel open te stellen en staan open voor feedback. Het feit dat we met VIB-G gestart zijn vraagt een stukje transparantie, naar buiten durven komen. De videobeelden kunnen daarbij alleen maar ondersteunend zijn omdat je er op een later moment nog eens rustig naar terug kunt kijken. Maar het was inderdaad zoals Hendrik al zei best spannend, omdat je toch niet goed weet wat je precies kan verwachten. Wel vonden we het echt heel belangrijk om te doen. We gingen als gezin een compleet nieuwe fase in. Het was allemaal heel intens, maar ook een soort roes waarin we verkeerden. We vonden het daarom heel fijn dat onze begeleidster Lidwien met ons meekeek en meedacht. Het is fijn een klankbord te hebben, iemand waarmee je kunt sparren en aan wie je je vragen voor kunt leggen. 

Hendrik: Het is heel goed geweest dat we de stap naar VIB-G snel hebben gezet want het is echt nodig gebleken. We hebben afgelopen anderhalf jaar elke twee, tweeëneenhalve maand een video opname gehad met nabespreking.  

Waren jullie bang dat jullie zoon zich misschien heel anders zou gedragen dan gewoonlijk?
Marja: Nee helemaal niet want bij onze zoon is het zo dat ‘What you see is what you get’ dus dat is makkelijk.

Hendrik: En bij onszelf ebde dat zelfbewustzijn tijdens het filmen ook steeds meer weg. Naarmate Lidwien vaker kwam raakten we steeds meer op ons gemak. 
 
Wat leverde het terugkijken van de beelden jullie op?
Marja: Het was bijzonder te zien wat Lidwien in de beelden zag en hoe ze dit, gekoppeld aan de bouwstenen van hechting, aan ons teruggaf.  Zo werden wij ons er bijvoorbeeld van bewust dat wij verbaal heel sterk zijn. Onze zoon praatte altijd honderduit en stelde heel veel vragen. Onze valkuil was dat we daar veel te diep op ingingen. We gingen steeds beter zien dat we onze zoon vaak veel te hoog inschatten, benaderden op zijn kalenderleeftijd terwijl hij sociaal emotioneel nog veel jonger is. Dit soort inzichten zijn heel belangrijk en waardevol. 

Hendrik: Dit hele traject zet je ook aan het denken over je eigen gehechtheid. Daarnaast was het ook mooi te zien hoe Lidwien onze zoon benaderde. Het is waardevol samen met Lidwien te kijken naar het gedrag van onze zoon en de signalen die hij afgeeft. Wat zit er achter zijn gedrag, waarom doet hij zoals hij doet? Wat heeft hij op grond daarvan nodig?
We zijn heel blij dat we met Fiom Adoptievoorzieningen in zee zijn gegaan, omdat zij de expertise hebben op het gebied van adoptie en gehechtheid.

Marja: De kracht van beelden is dat je er zo veel meer in ziet dan je met woorden kan uitdrukken. Zo ook de gezichtsuitdrukkingen van onze zoon maar ook van mezelf. Door onze extreme vermoeidheid in het begin misten we daar zelf een heleboel in. En als ik het soms al zo moeilijk vond situaties te begrijpen of zijn gedrag te lezen, hoe moeilijk moet het dan wel niet voor Noel zijn. En omdat je zelf zo moe bent ontgaan je dingen of kom je zelf niet tot oplossingen. Dan is het heel fijn als iemand met je meekijkt, meedenkt en dingen kan uitleggen. Door haar rust en kennis was en is Lidwien een enorme hulpbron voor ons.

Hendrik: Wat ook heel fijn was is dat Lidwien ons de bevestiging gaf dat we goed bezig waren, dat we het goed deden. En dat is heel fijn, want de buitenwereld begrijpt het vaak helemaal niet. En doordat we met Lidwien ook elke keer pas op de plaats maken zien we ook duidelijk de groei, de stappen die we voorwaarts zetten. Daarnaast is het natuurlijk ook zo dat je zelf moet ontdekken wat als ouder bij jou en je gezin past, ook ten aanzien van de oefeningen, tips en handvatten die je tijdens de VIB-G krijgt. 

Marja: Door de VIB-G werden we ons ook bewuster van wat en hoe we bepaalde dingen tegen Noel zeiden, waar we hem wel of niet mee wilden belasten of wat we van hem mochten verwachten. 

Is ook school betrokken bij het VIB-G traject?
Hendrik: Ja en dat is heel fijn, want wij hadden het gevoel dat we op school moesten opkomen voor ons kind, omdat school niet altijd begreep wat er onder het gedrag lag. Het was heel fijn dat Lidwien daar dingen kon uitleggen en behulpzaam kon zijn in het contact tussen ons en de leerkrachten en intern begeleider. Een soort mediator kan je wel zeggen. 

Zouden jullie andere ouders VIB-G adviseren?
Hendrik: Ja zeker. Fijn is dat VIB-G erg laagdrempelig is en dat er iemand bij je thuis komt met veel ervaring en expertise, maar niet als iemand die je met een vingertje komt corrigeren en zeggen wat je wel of niet goed doet. Lidwien is erg positief ingesteld met opbouwende adviezen.  En het levert ook een prachtig document op voor later. 
In de waan en drukte van alledag zoom je tijdens de begeleidingsmomenten van de VIB-G in op hoe het op dat moment binnen je gezin gaat. En dat iedere paar maanden. Op die manier krijg je een mooi beeld. Een tijdspad van alle ontwikkelingen die er plaatsvinden. En dat is echt heel waardevol! En daarmee een aanrader!