01/02/2022

Uitspraken in de rechtszaken die donorkinderen aanspanden om achter de identiteit van hun B-donor te komen, waren vorig najaar aanleiding voor de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting (Sdkb) om hun werkwijze tegen het licht te houden. Dankzij hun koerswijziging kon donorkind Maria, na eerdere weigeringen, tóch te horen krijgen wie haar donorvader is. Inmiddels hebben de twee elkaar ontmoet. Er is een voorstel in de maak om de rechten van donorkinderen in vergelijkbare situaties vast te leggen in de wet. 

Rust en opluchting 

Na de ontmoeting met haar donorvader deelde Maria haar ervaringen in een openbaar bericht. Ze kijkt terug op een prettig gesprek en heeft gevonden waar ze naar op zoek was: “Mijn donorvader is geen code meer, maar een persoon met een naam en een gezicht.” Maria ervaart rust en opluchting en gunt dit alle donorkinderen. Ook de donor geeft zijn reactie: “Ik heb er nu een goed gevoel bij dat ik nu toch iets voor mijn donorkinderen kan betekenen.” 

B-donor switchte naar anonimiteit 

Maria wilde graag weten wie haar donor is. Haar moeder koos destijds voor een bekende B-donor, zodat Maria op haar 16e jaar zijn persoonsgegevens zou kunnen opvragen. De donor bleek er ondertussen echter voor gekozen te hebben om anoniem te blijven. Het Ziekenhuis Rijnstate gaf aan volgens de privacywetgeving de naam van de donor niet bekend te mogen maken. Via de rechter probeerde Maria om toch achter zijn identiteit te komen.  

Uitspraak in zaak Maria 

Op 24 maart 2021 oordeelde rechtbank Gelderland dat Rijnstate de persoonsidentificerende gegevens van de donor niet aan Maria en haar moeder hoeft te verstrekken. De rechter gaf aan dat Maria in beginsel wel recht heeft op deze gegevens, maar dat er geen belangenafweging tussen haar en de donor gemaakt kan worden omdat de donor geen partij is in de rechtszaak. Rechtbank Gelderland gaf aan dat er eerst een aanpassing van de wet plaats moet vinden. 

Vergelijkbare rechtszaak 

Naast Maria spanden ook vijf andere donorkinderen en hun ouders een rechtszaak aan om de identiteit van hun B-donor, die ook switchte naar anonimiteit, te achterhalen. Op 2 juni 2021 oordeelde de rechter in deze zaak dat donorkinderen het recht hebben om te weten van wie zij afstammen, tenzij er vanuit de donor zwaarwegende belangen zijn tegen het delen van deze informatie. Deze kinderen hebben dit recht omdat hun moeders destijds aantoonbaar gekozen hebben voor een B-donor. Door de uitspraak van de rechter in deze zaak krijgt de Stichting donorgegevens de ruimte om voor donorkinderen die aantoonbaar met een B-donor zijn verwekt dezelfde procedure in gang te zetten die geldt voor donorkinderen die na invoering van de Wet donorgegevens zijn verwekt. 

Wetswijziging 

Voor donorkinderen van B-donoren is het van belang dat de uitspraken in de gerechtelijke procedures leiden tot een daadwerkelijke wetswijziging. Er is nu namelijk nog sprake van een belemmering; de Sdkb heeft wettelijk gezien geen mogelijkheid om vast te stellen of de donor geregistreerd stond als B-donor. De kliniek heeft deze gegevens wel maar deze gegevens vallen onder het beroepsgeheim en kunnen dus niet zomaar met de Sdkb gedeeld worden. Het voorstel voor wijziging van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (Wdkb) is op 23 juni 2021 ingediend bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel bevat nog geen wijziging van de wet op het punt van het switchen van B-donor naar A-donor. Daartoe wordt op dit moment gewerkt aan een Nota van Wijziging. De verwachting is dat deze Nota van Wijziging in maart naar de Kamer wordt gestuurd. 

Meer lezen