Overweeg je je kind af te staan ter adoptie? Dan is het belangrijk dat je goed weet wat dat inhoudt en hoe afstand ter adoptie in zijn werk gaat. Hier worden de belangrijkste stappen van de procedure beschreven en zaken waar je rekening mee moet houden.
Fiom heeft van het ministerie de opdracht gekregen hulp te bieden aan vrouwen met een voornemen tot afstand ter adoptie. Naast Fiom zijn ook de Raad voor de Kinderbescherming en Jeugdzorg betrokken bij de afstandsprocedure. Daarnaast is er contact met Pleegzorg en het gezin waar het kind eerst wordt opgevangen.
De belangrijkste stappen van de procedure afstand ter adoptie
Stap 1: Meld je aan bij Fiom
Als je je aanmeldt, heb je zo snel mogelijk een gesprek met een hulpverlener van Fiom. De hulpverlener kijkt met jou naar je situatie en geeft je informatie over afstand ter adoptie en de alternatieven. Zo mogelijk wordt ook de biologische vader betrokken.
Stap 2: Vooraankondiging bij Raad voor de Kinderbescherming
Overweeg je daadwerkelijk afstand ter adoptie, dan treft Fiom de eerste voorbereidingen en doet een vooraankondiging van je voornemen bij de Raad voor de Kinderbescherming.
Stap 3: De geboorte van je kind wordt doorgegeven
Wil je na de bevalling nog steeds afstand doen, dan geeft Fiom de geboorte door aan de Raad voor de Kinderbescherming.
Stap 4: Het gezag over je kind wordt geregeld
De Raad zorgt dat het gezag over je kind geregeld wordt, zodat duidelijk is wie verantwoordelijk voor je kind is.
Stap 5: Je kind gaat naar een tijdelijk opvanggezin en jij hebt 3 maanden bedenktijd
Je kind gaat na de geboorte voor drie maanden naar een tijdelijk opvanggezin. Jij hebt in die drie maanden bedenktijd. Zelf krijg je hulp en begeleiding van Fiom bij je keuze, net als de biologische vader als hij erbij betrokken is. Je mag in de drie maanden bedenktijd je kind bezoeken als je dat wilt.
Stap 6: Je krijgt zo nodig ondersteuning
Als er iemand anders het gezag over je (ongeboren) kind of eventueel je andere kind(eren) heeft, hangt het van de situatie af welke keuzes je hebt en is het niet zeker dat Fiom er bij betrokken zal zijn. Als je in deze periode ook ondersteuning nodig hebt bij praktische zaken (bijv. uitkering of woonruimte) helpt Fiom je de juiste hulp te vinden.
Stap 7a: Je kind gaat van het tijdelijk opvanggezin naar de aspirant adoptieouders
Als je aan het einde van die drie maanden besluit je kind af te staan ter adoptie, gaat je kind van het tijdelijke opvanggezin naar de mensen die het willen adopteren. Zij mogen nadat ze een jaar voor je kind hebben gezorgd bij de rechtbank een verzoek indienen tot adoptie. De rechtbank checkt dan bij jou of je er nog steeds achter staat dat je kind wordt geadopteerd.
Stap 7b: Je kind gaat van het tijdelijk opvanggezin naar pleegouders
Kies je voor een pleeggezin dan gaat je kind naar pleegouders.
Stap 7c: Je kind keert terug bij jou
Besluit je tijdens de bedenktijd dat je toch zelf voor je kind wilt zorgen, dan worden de Raad voor de Kinderbescherming en de rechter ingelicht. Als zij akkoord gaan, dan worden jij en je kind zo snel mogelijk weer bij elkaar gebracht.
Je kan altijd van mening veranderen
Ook na die drie maanden bedenktijd, tot aan de adoptieuitspraak, kan je van mening veranderen en aangeven dat je toch liever een pleegplaatsing wil of zelf voor je kind wil zorgen. De rechter zal een besluit nemen over wat er moet gebeuren. Het belang van het kind staat daarbij voorop.
Zaken waar je rekening mee moet houden bij afstand ter adoptie
Overweeg je het kind af te staan ter adoptie? Dan zijn er een aantal zaken waar je rekening mee moet houden. We lichten de stappen uit de adoptieprocedure iets meer toe, zodat je goed weet wat je kunt verwachten. Op de pagina ‘Hulp bij je besluit’ wordt meer ingegaan op wat er bij komt kijken aan emoties, wat de gevolgen kunnen zijn en welke hulp Fiom biedt.
Drie maanden bedenktijd
Na je bevalling heb je drie maanden de tijd om te beslissen wat je wilt. Dit geldt ook voor de biologische vader indien hij erbij betrokken is. De Jeugdzorginstelling schakelt pleegzorg in, zodat je kind tijdelijk in een opvanggezin geplaatst kan worden. Dit gezin heet een neutraal-terrein-gezin. In overleg met Fiom en via de medewerker van de Jeugdzorginstelling kun je, als je dat wilt, je kind bezoeken.
Soms is het direct duidelijk dat je echt afstand wilt doen en heb je geen twijfels. Soms weet je het misschien (nog) niet zeker. In de periode dat je kind in het neutraal-terrein-gezin verblijft, heb jij bedenktijd. Je kunt dan samen met de hulpverlener van Fiom nog eens heel goed na te denken over je besluit om afstand te doen:
-
Is dit wat je wilt?
-
Heb je alle alternatieven goed bekeken?
-
Is het anders nu de bevalling achter de rug is?
De biologische vader bij afstand ter adoptie
De verwekker, dus de biologische vader van het kind, heeft volgens de wet recht op inspraak bij de besluitvorming en is er de laatste jaren steeds vaker bij betrokken. Toch kan dat niet altijd. Soms wil een vrouw niet dat hij op de hoogte is van de zwangerschap. Er kan sprake zijn van geweld of bedreiging. De vrouw kan ook zwanger zijn van een ander dan de partner.
Het wel of niet bij betrekken van de biologische vader is een belangrijk onderwerp van gesprek tijdens de drie maanden bedenktijd. Altijd zal de afweging gemaakt moeten worden welk belang waarmee gediend wordt en wat de beste stappen zijn. De rechten en plichten van de biologische vader hangen af van de situatie. De hulpverlener van Fiom kan je hier meer over vertellen.
Rechtszitting over de voogdij van je kind
Binnen 14 dagen na de geboorte ontvang je, eventueel via Fiom, een brief van de officier van justitie. In die brief word je gevraagd te verschijnen op een rechtszitting over de voogdij van je kind. Dit is niet verplicht, hoewel sommige rechters er wel op aandringen of het noodzakelijk vinden dat ze je een keer zelf spreken. Tijdens de zitting krijg je de gelegenheid om te vertellen waarom je afstand ter adoptie overweegt.
De informatie over jou heeft de rechter gekregen van Fiom en de Raad voor de Kinderbescherming. Fiom vraagt altijd eerst toestemming aan je om informatie te geven aan anderen, in dit geval de Kinderbescherming en de rechter.
Afstandsverklaring
Besluit je aan het einde van de drie maanden bedenktijd dat je je kind wilt afstaan? Dan onderteken je een verklaring, de zogenaamde afstandsverklaring. Als je getrouwd bent, moet je echtgenoot ook tekenen. Je kind gaat van het neutraal-terrein-gezin naar de ouders die het willen adopteren: de aspirant adoptieouders. Zij krijgen na verloop van tijd de voogdij.
Als je wilt, kan je in gesprek gaan met de hulpverlener van Fiom over je wensen en voorkeuren voor een adoptiegezin. Bijvoorbeeld over de leeftijd van de ouders, hun geloofsovertuiging, etnische afkomst, of het gezin wel of geen andere kinderen heeft en of de ouders van hetzelfde of verschillend geslacht zijn.
Besluit je tijdens de drie maanden bedenktijd dat je toch zelf voor je kind wilt zorgen? De Raad voor de Kinderbescherming onderzoekt dan of dat mogelijk is. Als zij de rechter positief adviseert en de rechter gaat akkoord, dan worden jij en je kind zo snel mogelijk weer bij elkaar gebracht. Je kunt op dat moment ook nog kiezen voor een (tijdelijke) pleegplaatsing.
Het jaar na de 3 maanden bedenktijd
Als de aspirant adoptieouders het kind een jaar hebben verzorgd, kunnen ze bij de rechter een adoptieverzoek indienen. Je kind kan dan definitief door hen worden geadopteerd. Bij adoptie worden de juridische banden met jou verbroken. Tot het moment dat de rechter de adoptie heeft uitgesproken, kan je in principe terugkomen op je besluit tot afstand. Hoe later in de procedure je dat doet, hoe moeilijker het zal zijn om je kind alsnog bij je geplaatst te krijgen.
Voor de rechtszitting over het adoptieverzoek ontvang je een uitnodiging. Als je bij de rechtszitting aangeeft dat je toch zelf voor je kind wil gaan zorgen, is er grote kans dat de rechter de adoptie uitstelt en een onderzoek instelt. Bij zijn uiteindelijke besluit staat het belang van het kind voorop.
Kan afstand ter adoptie als je minderjarig bent?
Jij kan pas toestemming geven tot adoptie als je zelf volwassen bent, dus vanaf je 18e. Voor die tijd kan je kind wel geplaatst worden in een pleeggezin, maar nog niet worden geadopteerd.
Contact met je kind na de adoptieprocedure
Als je de wens hebt om af en toe informatie te ontvangen over je kind kan Fiom hierbij helpen. Het komt regelmatig voor dat adoptieouders via Fiom elk jaar informatie sturen naar de afstandsmoeder. De adoptieouders sturen bijvoorbeeld een brief en foto’s naar Fiom, en Fiom stuurt dit door naar jou. Je bent wel afhankelijk van de wil van de adoptieouders om dit te doen. Zij zijn de juridische ouders van het kind, dus zij beslissen. Maar jouw wensen hierin worden altijd meegenomen bij de keuze welke adoptieouders voor jouw kind gaan zorgen. Ook komt het wel eens voor dat een afstandsmoeder haar kind af en toe ziet, maar dat is tot nu toe een uitzondering.
Dossier met afstammingsgegevens
Als je afstand doet van een kind, wordt er een dossier gemaakt, een map waarin alle formulieren en informatie wordt opgeslagen. Fiom bewaart je dossier honderd jaar. Dit heeft te maken met het recht van het kind op afstammingsgegevens en de mogelijkheid om later naar elkaar op zoek te kunnen gaan.
Video: De procedure van afstand ter adoptie
