Als je een vrouw onbedoeld zwanger hebt gemaakt, kan je wereld op zijn kop staan. In korte tijd moeten jullie beslissen of jullie de zwangerschap wel of niet voortzetten. Dit kan (grote) invloed hebben op de toekomst en jullie eventuele relatie.
Als man ben je niet degene die uiteindelijk bepaalt wat er met de zwangerschap gebeurt. Dit kan je een onmachtig gevoel geven. De vrouw heeft wettelijk zelfbeschikking over haar eigen lichaam en bepaalt of ze haar zwangerschap uitdraagt of niet. Veel mannen en vrouwen willen samen tot een beslissing komen over de zwangerschap waar ze beiden achter kunnen staan.
Welke rechten heb ik als man?
Als man heb je dus geen rechten in de bepaling wat er met de zwangerschap gebeurt. Dit staat vermeld in de Wet Afbreking Zwangerschap. In deze wet staat ook dat de vrouw vrijwillig en zorgvuldig tot haar besluit moet kunnen komen. Bij deze keuze is de partner of verwekker niet altijd betrokken. Soms is hij niet meer in beeld of kiest de vrouw ervoor om hem niet over de zwangerschap te vertellen.
Als de man wel betrokken is, is het nog steeds de vrouw die bepaalt. Dat kan voor de man moeilijk zijn. Je komt in een situatie waarin je niet meer de controle hebt over jouw leven. Het is de vrouw die gaat beslissen of jij wel of geen vader wordt. Dit neemt niet weg dat veel mannen zich medeverantwoordelijk voelen en een rol willen spelen in het besluitvormingsproces.
Waarom kan het lastig zijn samen te beslissen?
Ieder mens is uniek en reageert op zijn eigen manier op lastige situaties. Over het algemeen is er een verschil tussen vrouwen en mannen. Dit heeft met biologische, maar ook met sociale verschillen te maken. Zo hebben mannen meer testosteron en zijn ze vaak actiegericht. Sociaal gezien is het minder ‘normaal’ dat mannen snel hun emoties tonen. Overwegingen gebaseerd op verstand lijken vaak de doorslag te geven en de wens om snel tot een besluit te komen is groter. Vrouwen daarentegen zijn van nature meer op emoties gericht, wikken en wegen veel en mogen sociaal gezien hun emoties ook sneller uiten. Besluiten nemen duurt hierdoor vaak langer.
Voor een vrouw kan het moeilijk zijn om een eigen keuze te maken omdat ze meer gericht is op wat anderen wenselijk vinden. Jij als man kan machteloosheid ervaren omdat de vrouw uiteindelijk beslist wat ze met de zwangerschap gaat doen. Het erkennen van de verschillende invalshoeken en doorvragen op wat de ander beweegt en wil, kan jullie dichterbij elkaar brengen.
Hulpverlener Nicolette: “Ik kom regelmatig tegen dat de vrouw en de man uiteenlopende meningen hebben over wat te doen met de onbedoelde zwangerschap. Ze komen er niet uit en willen hulp van iemand die niet persoonlijk betrokken is. De man voelt dat hij afhankelijk is van het besluit van de vrouw en kan geneigd zijn haar te willen overtuigen dat zijn besluit het beste is om te doen. De vrouw voelt die druk en dat maakt het nemen van een gezamenlijk besluit lastig. Als het dan lukt om met elkaar in gesprek te gaan over alle opties die er zijn en de man en vrouw naar elkaar te laten luisteren, dan komt er vaak vanzelf een weloverwogen besluit naar voren die bij deze situatie past.”
Tips voor een goed gesprek
Praat eerst met elkaar over de ene optie, bijvoorbeeld het voortzetten van de zwangerschap. Leg aan de ander uit wat dit voor jou betekent. Wat gaat er veranderen, welke rol verwacht je van de ander, welke rol wil jij als biologische vader van het kind spelen. Wees open en eerlijk. Wat kun je van elkaar verwachten?
Praat dan over de andere optie, bijvoorbeeld het afbreken van de zwangerschap. Leg aan de ander uit wat deze optie voor jou betekent. Welke argumenten heb je voor deze optie? Welke steun verwacht je van de ander? Welke zorgen zijn er?
Het samen nemen van een besluit vraagt dat je met elkaar in gesprek blijft. Je zult elkaar de ruimte moeten geven om na te denken en je ideeën bij te kunnen stellen. Naar elkaar luisteren zonder elkaar in de rede te vallen, zal helpen om het proces samen tot een goed einde te brengen.
Hulp bij je keuze
Een keuzehulpgesprek
Bij een keuzehulpgesprek helpt een onafhankelijke hulpverlener om alle informatie en gedachten die komen kijken bij het maken van een keuze over de zwangerschap op een rij te zetten.
Een onbedoelde zwangerschap kan er namelijk voor zorgen dat het komen tot een beslissing of het genomen besluit voor jullie ook andere dingen in beweging zet. Onopgeloste problemen worden zichtbaar. Bijvoorbeeld problemen in de relatie of het feit dat er juist geen relatie (meer) is. Als het niet meer lukt om met elkaar in gesprek te gaan kan een keuzehulpgesprek uitkomst bieden. Maar ook als jij als man behoefte hebt aan hulp voor je eigen beeld- en besluitvorming is een keuzehulpgesprek mogelijk.
Heb jij behoefte aan een persoonlijk keuzehulpgesprek? Of wil je er samen naartoe? Je kunt dan bellen met Fiom op 088-1264990. We kunnen je doorverwijzen voor een gratis keuzehulpgesprek bij jou in de buurt.
Online keuze-oefeningen voor mannen
Je kunt terecht bij de online omgeving 'Zwanger, wat nu?', wat ook bedoeld is voor mannen. Aan de hand van oefeningen, stellingen en vragen kun je je gedachten ordenen en inzicht krijgen in jouw keuze en daarmee bijdragen aan de besluitvorming.
De vrouw heeft besloten. Welke keuzes heb jij?
Afhankelijk van de keuze van de vrouw moet jij met bepaalde zaken rekening houden.
Zelf opvoeden
Als de vrouw ervoor kiest de zwangerschap uit te dragen en je bent niet getrouwd of geregistreerd partners, dan heb je als man de keuze het kind wel of niet te erkennen. Hier heb je de toestemming van de vrouw voor nodig. Door het kind te erkennen, neem je officieel het vaderschap op je. Dit kan tijdens de zwangerschap en na de geboorte. Meer informatie over erkenning en gezag vind je op de website van de Rijksoverheid.
Je kunt door de moeder niet verplicht worden het kind te erkennen. Wel kan zij gerechtelijk laten vaststellen wie de verwekker is door middel van een DNA-test. Dit wordt een vaderschapsactie genoemd. Als het vaderschap wordt geconstateerd, kan dit tot gevolg hebben dat je moet bijdragen in het onderhoud van het kind, oftewel kinderalimentatie moet betalen. Meer informatie over kinderalimentatie vind je op de website van het Juridisch Loket.
Pleegzorg of het kind afstaan ter adoptie
Als de vrouw zegt dat zij niet voor het kind kan zorgen en de zwangerschap niet meer kan (of wil) afbreken, dan zijn pleegplaatsing of afstand ter adoptie haar mogelijkheden. Als jij wél voor het kind wil en kan zorgen, dan ga je in gesprek met de instanties die betrokken zijn. Dat zijn Fiom, Pleegzorg of de Raad voor de Kinderbescherming. Het uitgangspunt is dat een kind het recht heeft om bij zijn vader en of moeder te mogen opgroeien.
Abortus
In alle abortusklinieken zijn mannen welkom. Bij een eerste gesprek is het voor de abortusarts belangrijk te weten of de vrouw volledig achter haar besluit staat, of zij dit besluit vrijwillig heeft genomen en of ze er goed over heeft nagedacht. Dit kan betekenen dat dit eerste gesprek, of een deel van dit gesprek, alleen met de vrouw wordt gevoerd.
Het verschilt per kliniek of je bij de abortusbehandeling mag zijn. Het is niet altijd mogelijk bij de behandeling zelf aanwezig te zijn of op de rustkamer weer bij de vrouw te komen. Je zult dan in de wachtkamer moeten wachten. Laat je hierover goed infomeren door de kliniek.
Veel emoties na het besluit
Heeft de vrouw een andere keuze gemaakt dan jij had gewild? Bij het voortzetten van de zwangerschap heb je als man nog de keuze welke rol jij wil spelen in de relatie met de vrouw, en in het leven van het kind. Dit houdt de besluitvorming voor jou levendig, je hebt nog tijd om een weg te vinden in het besluit van de vrouw. Bij het afbreken van de zwangerschap, zul je je erbij moeten neerleggen dat dit het besluit is. Lees meer informatie over de verwerking van een abortus.
Als jullie beiden achter het genomen besluit staan, betekent dit niet dat je niet verdrietig kunt zijn.
Wat moet je weten als je minderjarig bent?
De vrouw heeft het laatste woord in de beslissing bij een onbedoelde zwangerschap. Haar leeftijd bepaalt welke wet- en regelgeving er geldt. Informatie over wat er wel en niet kan vind je op de website van infopuntonbedoeldzwanger.nl.
Maar ook jij staat voor keuzes. Zie jij jezelf als vader? Hoe wil je dat invullen? Blijf jij betrokken als zij de zwangerschap uitdraagt? Wil je informatie over voogdij, gezag en omgangsregelingen?
