In opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid is Fiom in februari 2025 begonnen met een project over de vindplaatsen van dossiers en documenten over afstand en adoptie. In Nederland hebben tussen de 15.000 en 20.000 vrouwen in het verleden hun kind afgestaan, vaak onder druk vanuit hun eigen omgeving of maatschappelijke organisaties.
Het doel van het project is om online toegankelijk te maken waar mensen kunnen zoeken. Het is van veel van deze dossiers en documenten nog onbekend of deze nog bestaan en waar ze worden bewaard. We willen zorgen dat meer betrokkenen toegang krijgen tot informatie over hun ontstaansgeschiedenis en de omstandigheden en gebeurtenissen die tot afstand en adoptie hebben geleid.
Welke informatie zoeken we
Informatie over afstand en adoptie is te vinden in afstandsdossiers, adoptiedossiers, pleegzorgdossiers en voogdijdossiers. Ook andere documenten over de praktijken in de tehuizen en bij instellingen kunnen belangrijke informatie bevatten. Veel dossiers en documenten zijn niet bewaard gebleven. Zijn ze dat wel, dan is vaak onduidelijk waar ze worden bewaard.
Voor moeders (en vaders) en de als kind afgestane personen is dit een ingrijpende gebeurtenis in hun leven, zowel emotioneel als sociaal. Voor hen, hun nakomelingen en naasten kan het waardevol zijn om deze dossiers in te zien. Ook overige documenten kunnen antwoord geven op vragen over het verleden waar mensen soms al jarenlang mee rondlopen.
Kun jij ons helpen?
Wij zoeken dossiers die nu nog niet (volledig) in beeld zijn. Misschien heb jij waardevolle informatie voor ons. Je kunt ons helpen in de volgende situaties:
- Ben je werkzaam bij een (archief- of maatschappelijke) instelling die dossiers over afstand en adoptie in bezit heeft?
- Ben je werkzaam geweest in een tehuis en weet jij waar het tehuis de dossiers bewaart over afstand en adoptie?
- Weet je waar mogelijk dossiers, documenten of beeldmateriaal aanwezig zijn?
- Ken je iemand uit je netwerk die ons verder kan helpen?
Alle informatie is welkom! Wil je ons helpen door deze informatie met ons te delen? Neem gerust contact met ons op.
Telefoon: 088 126 4900
E-mail: vindplaatsen@fiom.nl
Adres: Kruisstraat 1 5211 DT 's-Hertogenbosch
Bron: Foto 1237_005_121-1_006, fotograaf Frans van Aarle, Regionaal Archief Tilburg
Onduidelijkheid over vindplaatsen
De onduidelijkheid over vindplaatsen van dossiers en documenten komt onder andere doordat namen van huizen en instellingen zijn veranderd, en door fusies, samenwerkingen en verhuizingen. Veel dossiers en documenten zijn vernietigd of verloren geraakt. Verder ligt de informatie verspreid door heel Nederland, vooral in archieven (provinciale, regionale, gemeentelijke), maar ook bij andere instellingen of particulieren. Wij streven naar een zo volledig mogelijk overzicht van de betrokken instellingen (privé en publiek).
Versnippering van de zorg
Bij de zorg rondom afstand en adoptie waren veel verschillende organisaties en instellingen betrokken. Dit waren bijvoorbeeld moeder- en kindertehuizen (soms ook wel doorgangshuizen genoemd) en instellingen die zwangere vrouwen hielpen (o.a. artsen, medische of verzorgend personeel en geestelijk verzorgers). Deze organisaties werkten zelfstandig en hadden een eigen bevoegdheid over de vorming, openbaarheid en bewaartermijn van dossiers. Door de versnippering van de zorg kan het zijn dat van de begeleiding van de moeder en kind bij verschillende instanties een dossier is gevormd of andere stukken bewaard zijn gebleven.
Informatie bij oud-medewerkers in privébezit
Ook is er op andere manieren informatie vastgelegd die belangrijk kan zijn voor betrokkenen. Oud-medewerkers van tehuizen kunnen documenten zoals foto’s, verslagen en correspondentie in (privé)bezit hebben. Deze informatie kan unieke en waardevolle inzichten geven over het leven in en functioneren van deze instellingen.
Wie denken met het project mee
Een externe begeleidingscommissie denkt mee over de aanpak en houdt toezicht op de voortgang van het project. Deelnemers zijn mensen met ervaringskennis, experts op het gebied van archiefonderzoek, het ministerie van Justitie en Veiligheid, en een historicus verbonden aan een universiteit.
Duur van het project
Dit onderzoek wordt gefinancierd door het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het is gestart in februari 2025 en loopt tot eind december 2026.
Waar vind ik de resultaten van het project
Alle resultaten delen we op het overzicht vindplaatsen dossiers binnenlandse afstand en adoptie.
