In Nederland wordt gemiddeld één tot anderhalf keer per jaar een jong kind te vondeling gelegd. Het kind wordt achtergelaten op een plek waar het door anderen gevonden kan worden. Ben je zelf te vondeling gelegd? Dan zal de vraag over het waarom je te vondeling bent gelegd je waarschijnlijk bezighouden. Je wilt weten wat de reden was waarom je ouders niet voor je konden zorgen. Waarom worden kinderen te vondeling gelegd en hoe ga je om met het gebrek aan informatie over je afkomst?  

Vondelingen - Te vondeling gelegd worden.jpg

Waarom worden kinderen te vondeling gelegd? 

Een vrouw legt haar kind te vondeling omdat zij de geboorte wil verbergen. Ze heeft de zwangerschap waarschijnlijk geheim gehouden, en ontkent deze (soms ook voor zichzelf). Ze staat er alleen voor en verkeert met haar probleem in een isolement. Hierdoor kan ze niet goed nadenken over oplossingen en mogelijkheden. Ze durft geen hulp in te schakelen. 

Op het moment dat zij haar kind te vondeling legt, handelt ze vaak in paniek en verwarring. Ze ziet geen mogelijkheid om zelf voor het kind zorgen en ziet op dat moment geen andere uitweg. Vaak is de situatie ingewikkeld en emotioneel. Angst en sociale druk spelen hierbij een rol. De omgeving heeft bijvoorbeeld strenge opvattingen over seks voor het huwelijk. Of er is sprake van een zwangerschap na een verkrachting, incest of een buitenechtelijke relatie. Ook kan de familie-eer in het geding zijn. In een situatie van geweld, angst en afhankelijkheid kan het voorkomen dat een ander het kind te vondeling legt, tegen de wens van de vrouw in. 

Ben je zelf te vondeling gelegd? 

Als je zelf te vondeling gelegd bent heeft dat waarschijnlijk grote invloed op je leven. Je kunt allerlei vragen hebben. Bijvoorbeeld: wie zijn mijn ouders? Waarom konden ze niet voor mij zorgen? Zou echt niemand anders hier iets van geweten hebben? Denkt mijn moeder nog aan mij? Het zijn vragen waar je meestal geen antwoord op krijgt.  

Informatie over je afkomst ontbreekt 

De kans dat je als vondeling ooit je biologische ouders vindt, is klein. Hierdoor heb je geen informatie over je afkomst. Daarbij heb je geen idee waarom je ouders niet voor je konden zorgen. Je kunt je onzeker en afgewezen voelen omdat je niet weet wat de reden was waarom ze je te vondeling gelegd hebben. 

Het gebrek aan informatie over je afstamming, heeft grote invloed op de vraag ‘wie ben ik?’. Op sommige momenten treedt deze vraag naar de voorgrond, de vraag houdt je dan erg bezig. Op andere momenten zakt de vraag weer wat meer naar de achtergrond.  

Je kind te vondeling gelegd 

Als je een moeder of vader bent die ooit zelf een kind te vondeling heeft gelegd, heeft dat waarschijnlijk een diepe indruk gemaakt. Je draagt die ingrijpende gebeurtenis misschien al jaren als geheim met je mee. Misschien met ongeloof dat je hiertoe in staat was. Of met verdriet omdat je op dat moment geen andere oplossing kon bedenken. 
 

Vondelingenregister

Fiom heeft sinds 2015 het Vondelingenregister. In dit register staat informatie van mensen die als kind te vondeling zijn gelegd. En van biologische ouders die op zoek zijn naar hun kind. Beide groepen hebben vaak te weinig informatie om te kunnen zoeken naar elkaar. De informatie in het register kan helpen bij de zoektocht.

Omdat er nieuwe zoekmethodes zijn, is het register in 2025 gesloten voor nieuwe inschrijvingen. Ben je op zoek naar je kind of je biologische ouder? Vraag dan een zoekactie aan. Als je bij je aanmelding vertelt dat het om een illegale opneming gaat, dan zullen we het register bekijken.

Stichting NIDAA

Het Nederlands Instituut voor de Documentatie van Anoniem Afstand doen (NIDAA) is een onafhankelijk kenniscentrum over vondeling leggen, babydoding, zus-moederschap en illegale opneming. Het kenniscentrum is ontstaan uit particulier initiatief. Het NIDAA heeft een overzicht gemaakt van naoorlogse vondelingen in Nederland, op basis van nieuwsberichten in landelijke bladen.

Volgens cijfers van het NIDAA wordt er gemiddeld 1 tot 2 keer per jaar een kind te vondeling gelegd. Het verschil in telling met de Raad wordt veroorzaakt door een verschil in definitie van vondeling. Zo telt de Raad bijvoorbeeld vondelingen niet mee die door hun moeder zelf worden 'gevonden'. Soms presenteert een moeder zichzelf als de vinder, zodat zij zeker weet dat het kind ‘gevonden wordt’. 

Het NIDAA houdt een lijst bij van vondelingen en dood gevonden baby’s. Volgens het NIDAA zijn vanaf 2006 tot en met maart 2023, 19 vondelingen en 49 babylijkjes gevonden. 

Meer lezen 

Als je worstelt met je afkomst of zelf een kind te vondeling gelegd hebt, kan het helpen meer te lezen over vondelingen. Het vergroot je begrip en zorgt misschien voor opheldering hoe jijzelf of je ouders tot deze keuze zijn gekomen. 

In de Fiom uitgave ‘ Eigen bloed' over moeders die hun kind afstaan ter adoptie’ vertellen acht moeders en een vader waarom ze niet zelf voor hun kind kunnen zorgen. Er staat ook een interview in met een vrouw die haar kind te vondeling legde. 

Wil je graag meer achtergrondinformatie? Feiten en cijfers over te vondeling gelegd worden vind je in de kenniscollectie.  

Celine, te vondeling gelegd in Nederland, aan het woord

Celine, te vondeling gelegd in Nederland, vertelt haar verhaal

Politiek

Ook interessant

Vondelingen - Vondeling en zoeken naar familie.jpg

Vondeling en zoeken naar familie

Te vondeling leggen gebeurt anoniem, wat een zoekactie naar je ouders of kind erg moeilijk maakt. Welke mogelijkheden heb je om te zoeken naar familie?