Als je adoptiekind eenmaal in Nederland is, breekt een intensieve periode aan. Je kind moet wennen aan een totaal nieuwe leefomgeving. Bovendien moeten alle gezinsleden elkaar leren kennen. Dat is leuk, maar ook spannend. Daarom is het fijn om te weten wat er in het eerste jaar na de adoptie allemaal op je af kan komen.
Een nieuw gezin
Sommige ouders en kinderen passen zich vrij gemakkelijk aan elkaar aan, anderen hebben er meer moeite mee. Voor je kind is het een grote overgang van de situatie in zijn geboorteland naar je gezin. Andersom heb jij ook tijd nodig om te wennen aan je rol van ouder en aan je kind. Als je al kinderen hebt, zullen die ook vertrouwd moeten raken met de nieuwe situatie en het gedrag en de aanwezigheid van hun nieuwe broertje of zusje.
De overgang van aspirant- naar feitelijk ouderschap is wennen, ondanks de sterke kinderwens en lange voorbereidingsperiode. Naast het plezier en de bevrediging die het ouderschap met zich meebrengen, kun je dus ook negatieve emoties ervaren. Misschien voel je nog geen band met het kind en voel je je daar schuldig over. Of valt het ouderschap tegen en mis je je werk.
Als je al een of meerdere kinderen had voor de komst van je adoptiekind, heeft deze gebeurtenis ook een grote invloed op hen. Jaloezie komt bij iedere gezinsuitbreiding voor, ook bij de komst van een adoptiebroer of -zus. Het jaloerse kind is eigenlijk bang om jouw liefde te verliezen en kan vanuit die angst bijvoorbeeld eisend gedrag vertonen. Wat suggesties om onzekerheid of een tekort aan aandacht bij de komst van een broertje of zusje te voorkomen zijn:
- reserveer dagelijks een vast moment om ieder kind onverdeelde aandacht te geven;
- houd alles zoveel mogelijk bij het oude.
Familie, vrienden en bekenden zullen nieuwsgierig zijn naar je adoptiekind. Zij zullen graag op bezoek komen. Voor je kind is bezoek van onbekenden in die eerste periode heel verwarrend. Hij moet zijn nieuwe ouders en mogelijk ook broers en/of zusjes leren kennen, is misschien helemaal niet gewend aan leven in een gezin. Gun je kind een aantal maanden de tijd om rustig aan zijn nieuwe plek en het gezin te wennen. Breid de cirkel heel geleidelijk uit naar wat meer mensen, naar de directe omgeving rond het huis.
Gedrag na aankomst
Baby’s kunnen heftig reageren op de vele veranderingen die adoptie teweegbrengt. Zij begrijpen niet wat hen overkomt, merken alleen dat plotseling alles anders is. Van geluiden en geuren tot en met het eten en de verzorging, echt alles is anders! Zij kunnen daar, net als peuters, niet op worden voorbereid. Baby’s en peuters uiten de stress die ze ervaren door veel te huilen, door slecht te eten of te slapen. Sommige baby’s zijn bang voor aanraking en weren zich lijfelijk daartegen door alle spieren aan te spannen. Hierdoor tonen ze zich stijf en ontoegankelijk. Maar vaak gaat het bij baby’s om heel subtiele signalen van stress, die gemakkelijk over het hoofd worden gezien. Juist bij baby’s is het dus belangrijk om heel goed te kijken.
Kinderen die al wat praten en eenvoudige zinnen begrijpen, kunnen enigszins worden voorbereid op de veranderingen die hen te wachten staan. Op het afscheid, de adoptieouders, de vliegreis, een (nieuw) huis, een ander land met een andere taal en mensen met een andere huidskleur en andere gewoontes. Een goede voorbereiding kan de eerste kennismaking en wenperiode voor het wat oudere kind iets vergemakkelijken. Adoptieouders kunnen vaak een fotoalbum opsturen, waarmee het kind kan worden voorbereid, of in sommige gevallen is er een mogelijkheid om met elkaar te beeldbellen.
‘Moeilijk’ gedrag in het eerste jaar wordt natuurlijk niet alleen veroorzaakt door het afgestaan zijn, de adoptie of gevoelens van onveiligheid. Bepaald gedrag hoort ook bij de ontwikkelingsfase of het karakter of temperament van je kind. Daardoor kan het zijn dat het ene kind heel ander gedrag vertoont dan het andere, terwijl de ervaringen misschien hetzelfde of vergelijkbaar waren. In de eerste jaren is het wel goed om er als ouders van doordrongen te zijn hoe spannend dit nieuwe leven voor je kind is, wat er van hem gevraagd wordt.
Ontwikkelen van basisvaardigheden
Een baby ontwikkelt vertrouwen in zijn ouders als deze hem in een dagelijks goed ritme en op een voor hem prettige manier voedsel, verzorging, aandacht, huid- en oogcontact bieden. Baby’s ervaren daardoor onbewust ‘ik ben de moeite van het verzorgen waard, ik mag er zijn’ en zo beginnen ze vertrouwen in de ouders en in zichzelf te ontwikkelen. Dit basisvertrouwen is het fundament voor een gezonde en positieve ontwikkeling. Voor adoptiekinderen met verlieservaringen is het niet makkelijk zich opnieuw aan volwassenen toe te vertrouwen. Soms lukt het een kind nog niet om zich tegelijkertijd aan beide ouders toe te vertrouwen. Hij kiest dan één ouder uit om mee te beginnen. Dit is vaak de ouder die het grootste deel van de verzorging op zich neemt of de ouder die hem ophaalde in het geboorteland. Pas na verloop van tijd, soms maanden, ontstaat er ruimte bij het kind om ook een band aan te gaan met de tweede ouder. Als je niet de eerste keuze van je kind bent kan dit pijnlijk zijn, omdat je zelf zo graag contact wilt. Misschien ben je jaloers of voel je je afgewezen of onzeker. Het is goed om te beseffen dat het geen onwil maar onmacht van je kind is om jullie beiden tegelijk toe te laten.
Er is géén absolute leeftijd waarna kinderen zich niet meer kunnen hechten. Voor adoptieouders is dit een positief bericht. Wel blijken kinderen jonger dan vijf jaar gevoeliger te zijn voor het ontwikkelen van hechtingsvaardigheid dan oudere kinderen. Dit komt doordat een peuter of kleuter de volwassene harder nodig heeft om te overleven dan een kind van zes jaar. Belangrijk is ook dat we ons realiseren dat we ons hele leven gehechtheidrelaties blijven ontwikkelen.
Opvoedingsondersteuning
Nadat een adoptiekind is geplaatst geeft de vergunninghouder dat door aan Fiom, die de registratie van adoptiegezinnen in heel Nederland verzorgt. Ieder adoptiegezin ontvangt na aankomst een welkomstdoos van Fiom en wordt na een poosje gebeld om te informeren hoe het gaat, of er vragen zijn en of we iets kunnen betekenen. Bijvoorbeeld in de vorm van een vervolg belafspraak, een consultatie thuis of op school, of een VIB-G traject.
Consult aan huis
De meeste adoptieouders hebben de eerste jaren na aankomst van hun kind veel vragen. Dan kan het wel eens prettig zijn om met een deskundige van gedachten te wisselen. Over eten, verdriet, slapen, bezoek, knuffelen, onrustig gedrag, hechting. Hoort het erbij of is er toch iets meer aan de hand? Wat heeft je kind in deze fase nodig? En hoe kun je dat bieden?
Al dit soort vragen kun je stellen in een consultatiegesprek bij je thuis. Samen met een ervaren adoptiedeskundige bespreek je het gedrag van je kind(eren). Je krijgt direct persoonlijk advies over hoe je met bepaalde situaties om kunt gaan.
Consult aan huis na adoptie
Voor wie?
Je bent adoptieouder en je kind is jonger dan 13 jaar. Afhankelijk van de vraag wordt bekeken of het wenselijk is dat je kind bij het consult aanwezig is.
Waar en wanneer
Het gesprek vindt binnen zes tot acht weken na uw aanvraag plaats. In principe bij jou thuis, maar afhankelijk van de ligging van jouw woonplaats kan de afspraak ook op een locatie bij je in de regio plaatsvinden.
Ouderbijdrage
€ 45 voor een consult van maximaal twee uur.
Aanvragen
Je kunt bellen naar 030 233 03 40, keuze 3 (ma t/m do 9.30 – 12.30 uur) of een e-mail sturen. Er volgt dan eerst een intake.
