21/09/2021

Het voorstel voor wijziging van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (Wdkb) is op 23 juni 2021 ingediend bij de Tweede Kamer. Op 8 september 2021 vond een procedurevergadering plaats, waarin is besloten om het wetsvoorstel nog niet te agenderen in de Tweede Kamer. Eerst wordt een Nota van Wijziging afgewacht. Het huidige wetsvoorstel bevat nog geen wijziging van de Wdkb op het punt van het switchen van B-donor naar A-donor. De verwachting is dat deze Nota van Wijziging net voor of na het kerstreces naar de Kamer wordt verzonden. 

Switchen van B-donor naar A-donor 

Demissionair minister de Jonge gaf eerder aan bereid te zijn om een wetswijziging in gang te zetten: ‘Een wetswijziging zou in kunnen houden dat gegevens van een B-donor van vóór 2004 in principe worden verstrekt, tenzij de donor een zwaarwegend belang kan aantonen om niet over te gaan tot verstrekking van zijn persoonsidentificerende gegevens’. In de huidige situatie biedt de Wdkb een achterdeur voor donoren die vóór de wetswijziging in 2004 als B-donor gedoneerd hebben. Bij invoering van de wet werd door sommige klinieken de mogelijkheid aan donoren gegeven om zich met terugwerkende kracht anoniem te maken (A-donor), waardoor donorkinderen geen persoonsidentificerende informatie kunnen opvragen.

De Jonge heeft eerst de uitspraken in verschillende rechtszaken die donorkinderen aanspanden afgewacht. Voor donorkinderen is het van belang dat de uitspraken in de gerechtelijke procedures leiden tot een daadwerkelijke wetswijziging. Dit zal voorkomen dat donorkinderen in vergelijkbare situaties ook een rechtszaak moeten beginnen.

Vertraging belangrijke wijzigingen 

Fiom erkent het belang van de Nota van Wijziging, maar vindt het zorgelijk dat door het wachten hierop de behandeling van het wijzigingsvoorstel van de Wdkb in de Tweede Kamer uitgesteld wordt. Het wetsvoorstel wijzigt een aantal belangrijke zaken, zoals de mogelijkheid om toe te zien op het maximumaantal verwekkingen per donor na behandeling in een Nederlandse kliniek. Een verbetering is ook dat een gebleken erfelijke aandoening van de donor na de wetswijziging centraal bij het College donorgegevens kunstmatige bevruchting (Cdkb) geregistreerd zal worden. Hierbij kan een donorkind in de toekomst actief aangeven bij het Cdkb dat hij of zij op de hoogte wil worden gebracht als er sprake blijkt van een genetische aandoening bij de donor. Zolang de nieuwe wet er niet door is blijft de huidige situatie voor donorkinderen en andere betrokkenen onveranderd. 

Recht op afstammingsinformatie 

In de eerdere internetconsultatie van het conceptwetsvoorstel heeft Fiom een reactie ingediend. De internetconsultatie heeft geleid tot een aantal concrete aanpassingen in het Wdkb-wetsvoorstel. Er zijn echter nog een aantal belangrijke punten die Fiom onder de aandacht zal brengen als het wetsvoorstel in de Kamer besproken wordt. Cruciaal punt en voorwaarde bij een aantal verbeteringen in de wet is dat het donorkind op de hoogte is van het feit dat hij/zij verwekt is met behulp van een sperma- en/of eiceldonor. Helaas blijkt dit lang niet altijd het geval. Daarom zullen we bij de besprekingen onze aanbevelingen met betrekking tot het recht op afstammingsinformatie van donorkinderen herhalen.  

Fiom is van mening dat mensen zelf moeten kunnen achterhalen dat er aanvullende informatie te vinden is over hun ontstaansgeschiedenis, zelfs als hun ouders hen hierover niet informeren. Eerder stelden we daarom de mogelijkheid van een aantekening op de geboorteakte voor, alsook de mogelijkheid om van overheidswege een brief te sturen aan het donorkind, bij het bereiken van een bepaalde leeftijd.