02/06/2021
De vijf donorkinderen en hun ouders die een rechtszaak aanspanden tegen Medisch Centrum Kinderwens (MCK) en Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting (SDKB) zijn door de rechtbank deels in hun gelijk gesteld. Zij hebben recht om te weten van wie zij afstammen. Er moet nu beoordeeld worden of de donor zwaarwegende redenen heeft om anoniem te blijven. Als dit niet zo is dan moet SDKB en MCK de identiteit van de donor bekend maken.
Rechtszaak Wie is donor 605?
Op vrijdag 5 maart 2021 behandelde rechtbank Den Haag de civiele zaak van vijf donorkinderen tegen MCK en SDKB. De vijf donorkinderen zijn voor 2004 verwekt met hulp van dezelfde B-donor. Toen deze donorkinderen na hun 16e jaar persoonsidentificerende informatie van de donor opvroegen, bleek de donor zijn status gewijzigd te hebben naar anoniem. De vijf donorkinderen spanden een rechtszaak aan om antwoord op de vraag te krijgen: “Wie is donor 605?”
Uitspraak Rechtbank
Op 2 juni 2021 oordeelde de rechter dat donorkinderen het recht hebben om te weten van wie zij afstammen. Dit betekent dat de SDKB de identiteit van de donor bekend moet maken. Tenzij er vanuit de donor zwaarwegende belangen zijn om dit niet te doen. Er dient een belangenafweging te komen. De rechtbank sluit hierbij aan bij artikel 3 van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (Wdkb) waarin het bekend maken van de identiteit van de donor het uitgangspunt is. Daarnaast geeft de rechtbank aan dat de kliniek de destijds gemaakte afspraken met de moeders van de donorkinderen na moet komen en dus de gegevens van de donor bekend moet maken.
De gegevens van de donor moeten binnen vier maanden verstrekt worden tenzij de donor zwaarwegende redenen heeft om dit niet te doen. Een eventueel hoger beroep kan niet tegenhouden dat het vonnis uitgevoerd wordt. De advocaat van de donorkinderen reageert opgetogen: “Dit is een prachtige uitkomst en heel belangrijk voor heel veel andere donorkinderen'.
Eerdere uitspraak in zaak Maria
Deze uitspraak wijkt af van de uitspraak in de rechtszaak van donorkind Maria. Op 24 maart 2021 oordeelde rechtbank Gelderland dat Rijnstate de persoonsidentificerende gegevens van de donor niet aan Maria en haar moeder hoeft te verstrekken. De rechter gaf aan dat Maria in beginsel wel recht heeft op deze gegevens maar dat er geen belangenafweging tussen haar en de donor gemaakt kan worden omdat de donor geen partij is in de rechtszaak. Rechtbank Gelderland gaf aan dat er eerst een aanpassing van de wet plaats moet vinden. De uitspraak van 2 juni 2021 van de rechtbank Den Haag zou Maria kunnen helpen in een hoger beroep.
Gevolgen van deze uitspraak
Minister de Jonge gaf eerder al aan dat het switchen van B-donoren naar anonimiteit niet past bij de geest van de Wdkb. Hij gaf aan bereid te zijn, afhankelijk van de rechterlijke uitspraken, om een wetswijziging in gang te zetten: ‘Een wetswijziging zou in kunnen houden dat gegevens van een B-donor van voor 2004 in principe worden verstrekt, tenzij de donor een zwaarwegend belang kan aantonen om niet over te gaan tot verstrekking van zijn persoonsidentificerende gegevens. Dit is meer in lijn met de geest van de Wdkb. Op deze manier worden B-donoren van voor 2004 op dezelfde wijze behandeld als de donoren van na 2004’.
Fiom is verheugd over de uitspraak en kijkt met een positief gevoel uit naar verdere ontwikkelingen.