Mannen verwerken ingrijpende gebeurtenissen anders dan vrouwen. Dat geldt ook voor het omgaan met een abortus. Na de abortus gaan de meeste mannen snel weer over tot de orde van de dag. Ze praten er doorgaans weinig over of doen dat pas als ze er 'overheen' zijn. Mannen zijn gewend om problemen zelf op te lossen en doen ook minder snel een beroep op een hulpverlener.
Veel mannen en vrouwen hopen samen tot een besluit te komen als er sprake is van een ongewenste of ongeplande zwangerschap. Omdat de vrouw wettelijk gezien zelfbeschikking heeft over haar eigen lichaam, is zij uiteindelijk degene die beslist.
Betrokkenheid bij het besluit
Veel mannen voelen zich mede verantwoordelijk voor het nemen van een besluit. Omdat de vrouw uiteindelijk beslist, kan de man zich machteloos voelen. Sommige mannen voelen zich niet serieus genomen of hadden graag (meer) controle over het besluit willen hebben. Dit geldt met name als de wens van de man anders is dan die van zijn partner.
De volgende afwegingen kunnen bij mannen een rol spelen bij het nemen van een besluit:
- Zijn de omstandigheden geschikt (financiën, huisvesting, leeftijd en levensfase)?
- Wil ik mijn vrijheid en toekomstplannen opgeven?
- Wat betekent een kind voor de relatie?
- Wat heb ik een kind te bieden (materieel en/of emotioneel)?
- Wil, kan, durf ik die verantwoordelijkheid op dit moment aan?
- Ik heb (nog) geen kinderwens en zie mijzelf nog geen vader worden.
- Ik gun mijn kind een betere jeugd dan ikzelf heb gehad.
Voor veel mannen staat het behoud van de relatie centraal. Daarnaast zijn ze bezig met het kind dat er wellicht gaat komen en de omstandigheden waaronder het geboren gaat worden. De zwangerschap zelf staat verder van ze af. Terwijl de zwangerschap voor de vrouw juist heel tastbaar is, zowel emotioneel als lichamelijk.
De meeste mannen willen graag snel een besluit nemen: het kan maar duidelijk zijn. Overwegingen gebaseerd op verstand (en niet op gevoel) lijken vaak de doorslag te geven. Vrouwen wikken en wegen vaak langer. Dit komt deels doordat zij degene zijn die zwanger zijn en de uiteindelijke beslissing zullen moeten nemen.
Klachten na een abortus
Uit het onderzoek 'Seksuele gezondheid in Nederland 2009' (bron: Rapport Seksuele gezondheid in Nederland 2009) blijkt dat 37% van de mannen achteraf nog last heeft van het feit dat er een abortus heeft plaatsgevonden. Uit het onderzoek komt naar voren dat klachten bij mannen onder andere te maken hebben met de besluitvorming: was de abortus een gezamenlijke keuze of is er een beslissing genomen waar hij geen invloed op had?
Als mannen achteraf last hebben van de abortus die heeft plaatsgevonden, gaat het meestal gaat het om tijdelijke gevolgen zoals:
- Lichamelijke problemen
- Seksuele problemen
- Problemen met de familie, met werk en/of opleiding
- Relatieproblemen
Blijvende gevolgen hebben meestal te maken met emotionele klachten.
In een relatie kan een abortus lang doorwerken. Zeker als de partners het niet eens waren over het besluit. Er kan sprake zijn van (onuitgesproken) verwijten of de verantwoordelijkheid kan bij de ander worden gelegd. Ook kan de verwerking van een besluit of de behoefte om erover te praten verschillen, ondanks dat beide partners achter het besluit stonden. Mannen en vrouwen ervaren emotionele gebeurtenissen op een andere manier. Het kan voor beiden lastig zijn om met die verschillen om te gaan.
Het kan voorkomen dat mannen na een abortus problemen krijgen met hun geloof, met hun visie op het leven of met wat ze vanuit hun opvoeding hebben meegekregen. Voor een aantal mannen geldt dat ze in een rouwproces terecht komen. Ze waren op weg vader te worden en die weg werd afgesloten. Gevoelens van bijvoorbeeld spijt en schuld kunnen ook bovenkomen. Het kan ook zijn dat een abortus een eerder geleden verlies weer naar boven brengt. Dit kan de klachten verergeren.
Klachten kunnen vlak na de abortus optreden. Herinneringen aan de abortus of gevoelens van spijt of schuld kunnen ook (weer) bovenkomen bij het aangaan van een nieuwe relatie of bij een nieuwe zwangerschap.
Boek 'Man en abortus'
Het boek 'Man en abortus' gaat over de keuze voor abortus, de ingreep zelf en de verwerking. Het boek is geschreven door Basti Baroncini vanuit frustratie over het gebrek aan goede informatie voor mannen.
Actualiteitenrubriek 'Een Vandaag' wijdde op 6 april 2010 een item aan het verschijnen van het boek. Naast schrijver Basti Baroncini en oud-Fiom hulpverlener Bert Wolf, komt Hedy d'Ancona aan het woord. Zij vertelt dat ze zich naar aanleiding van dit boek voor het eerst realiseert dat abortus niet alleen vrouwen aangaat.
Inhoud van het boek ‘Man en abortus’
6% van de mannen krijgt in zijn leven te maken met een abortus. Voor velen van hen is dat een uiterst stressvolle en pijnlijke periode in hun leven. Na de eerste ontdekking blijkt vooral de behoefte aan informatie erg groot. Mannen wie dit overkomt, zoeken antwoorden op vragen zoals:
- Wat doe je als je ontdekt dat je partner zwanger is?
- Hoe neem je (samen) een beslissing?
- Wat gebeurt er in een kliniek?
- Hoe verwerk je een abortus?
In 'Man en abortus' wordt onder andere dieper ingegaan op het besluitvormingsproces dat vooraf gaat aan de abortus, de rol die de man hierbij kan innemen, de feitelijke ingreep en het verloop van het rouwproces. Basti Baroncini werkt en woont in Arnhem en maakte een aantal jaren geleden zelf een abortus mee. Voor het boek interviewde hij zowel mannen als vrouwen die met abortus te maken hebben gehad. Ook sprak hij met abortusartsen, filosofen, juristen en een rouwdeskundige.
Ervaringen van andere mannen
Bron: Artikel 'Abortus een vrouwenzaak?', Martine Boelsma, AD, 27 januari 2006.
Bas
Bas en Jolanda waren allebei begin 30 toen zij zwanger raakte. 'De eerste dagen waren we allebei heel blij', vertelt Bas. 'Toen begon zij te twijfelen. Aan de zwangerschap én aan mij. Was de relatie sterk genoeg om samen een kind groot te brengen? Was ik wel de man met wie ze samen oud wilde worden? Ineens leek niets meer zeker.'
Bas zat op zijn werk toen Jolanda belde. Huilend: ze zou die middag de zwangerschap laten afbreken. Ze had een week eerder al een afspraak gemaakt, maar daar niets over gezegd. Na de ingreep zou ze bij een vriendin gaan logeren. Om na te denken. Bas: 'Ik heb me nog nooit zo verslagen gevoeld. Dat mijn relatie op losse schroeven stond, kon ik al moeilijk begrijpen. Maar dat ze zomaar zonder mij kon beslissen om het kind weg te laten halen, maakte me radeloos. Het was toch ook een deel van mij? Hoe kon dit?'
Inmiddels zijn Bas en Jolanda alweer zes jaar uit elkaar. 'Ik heb een nieuwe vriendin. Jolanda heeft weer een man én een kind. Met hem wel dus. Dat voelt als een brevet van onvermogen voor mij. Of ik zelf nog kinderen wil, weet ik niet. Ik ben er een beetje bang voor. Je kunt als man maar zo met lege handen komen te staan. Ik bedoel: ik zeg niet dat ik dat kind persé had gewild. Misschien wel. Maar ik had er niets over te zeggen. Eigenlijk zou ik er eens een keer met iemand over moeten praten, een psycholoog of zo.'
Ahmed
“Ik ben 23 jaar en mijn vriendin is 27 jaar. Volgens haar geloof kon ze geen abortusbehandeling doen. Ik heb hetzelfde geloof maar denk hier anders over. Het lukte me niet om met haar een gesprek te voeren over wat het voor ons allebei betekent als er een kind komt. Ze kapte alles af met het geloof. Ik voelde me machteloos, wat kon ik doen? Een keuzehulpgesprek heeft mij wel wat op weg geholpen. Ik kreeg nieuwe inzichten in wat mij te doen stond in het gesprek met haar en heb het gevoel dat ik wat meer grip kreeg op deze situatie.”
Peter
Peter (36): 'Zij was 16 en ik 21. Het leek de allerbeste beslissing. Maar nu zijn we nog steeds bij elkaar, en denk ik vaak: waarom kon het eigenlijk niet? Vooral nu we een baby hebben, speelt het heel erg op bij mij. Ik realiseer me steeds dat er eigenlijk nog een kind was. Dat doet heel veel pijn.'
René
René (39) had geen moeite met abortus. 'Ook nu ben ik nog steeds voor een vrije keuze', vertelt hij. 'Maar ik denk dat mijn relatie er door op de klippen is gelopen. Het heeft mij allemaal erg aangegrepen, maar daar sprak ik niet over. Ik ging mijn gevoelens uit de weg, vluchtte het internet op, kreeg allerlei msn-contacten. Toen Els daar achter kwam, was ze woedend. We besloten wel samen verder te gaan, maar het was fragiel geworden. Els en René kregen alsnog een kind, maar gingen daarna uit elkaar. René: 'We waren te veel van elkaar verwijderd. Ik wil de abortus daarvan niet de schuld geven, en ook niet de kliniek. Ze waren aardig en zorgvuldig. Toch hadden we er veel meer over moeten praten, zeker achteraf. Abortus lijkt zo gewoon. Daardoor realiseer je je niet dat er een periode van rouw kan volgen. In die rouw zijn we elkaar kwijtgeraakt.'
Hulp en advies
Fiom biedt in eerste instantie hulp en ondersteuning aan de vrouw, omdat zij degene is die uiteindelijk de beslissing neemt.
