Jong moeder worden heeft leuke kanten, maar er zullen ook momenten zijn dat je wel wat steun kunt gebruiken. Het begint bij je zwangerschap vertellen aan je ouders. En hoe ziet je leven er straks uit met baby? Want behalve het zorgen voor je kind en het dag en nacht klaarstaan, heb je ook een huishouden. Ook ben je afhankelijk van een bepaald inkomen en daarnaast ga je misschien naar school of heb je werkverplichtingen. Waar kan je tegenaan lopen en waar vind je andere jonge moeders om ervaringen uit te wisselen? 

Zelf opvoeden - Jong moeder worden.jpg

Hoe vertel je je omgeving over je zwangerschap? 

Het kan lastig zijn om je ouders en omgeving op de hoogte te stellen van je zwangerschap. Misschien moet je er zelf nog aan wennen of ben je bang voor de reactie van je ouders. Hoe vertel je aan je ouders dat je zwanger bent?   

Je hebt in ieder geval twee zekerheden:  

  • De zwangerschap kan je niet geheim houden, die buik wordt hoe dan ook dikker.  

  • Je ouders zien het niet aankomen en schrikken misschien van je mededeling.  

Hoe pak je het aan? En wanneer vertel je het aan je ouders? Het is in ieder geval verstandig om niet te lang te wachten met het vertellen. Dit in verband met de zwangerschapsduur en je keuzemogelijkheden.  

Tips om je zwangerschap aan je ouders te vertellen :

  • Neem eerst een vriendin of familielid in vertrouwen. Dan heb je het al eens verteld en kan je ook met deze persoon je emoties delen.  

  • Jij weet het beste wat de regels thuis zijn, en hoe de ‘dingen’ thuis gaan. Misschien kun je het eerst tegen je moeder vertellen en dan samen aan je vader.  

  • Je kunt eerst een berichtje sturen naar één van je ouders. Je vraagt dan bijvoorbeeld wanneer ze thuis zijn of zegt dat je ze iets moet vertellen. Het voordeel hiervan is, dat zij dan kunnen vragen wat er aan de hand is.  

  • Vertellen dat je niet ongesteld bent geworden en een test hebt gedaan, is misschien een makkelijker begin van een gesprek, dan meteen de mededeling ‘ik ben zwanger’. 

  • Vind je het erg lastig om het te vertellen tegen je ouders? Dan kun je ook een brief schrijven. In een brief kun je alles kwijt wat je wilt, zonder dingen te vergeten.  

  • Wil je het samen met je vriend/de vader vertellen, of alleen? Jij kunt dit het beste inschatten.  

  • Verwacht je dat je ouders (heel) boos worden? Kies dan een gunstig moment uit, zodat je ook weg kunt naar bijvoorbeeld een vriend, vriendin, buurvrouw of tante. Bedenk wel dat een negatieve reactie ook vaak een eerste reactie is, zonder dat je ouders eerst aan het idee konden wennen.  

  • Zie je er tegenop om het aan je ouders te vertellen? Schakel dan hulp in. Een broer of zus, een goede vriendin of misschien je mentor of docent op school. Er zijn ook organisaties die je gratis kunnen helpen en steunen bij het gesprek met je ouders.  

Mensen in je omgeving zullen (voor)oordelen over je zwangerschap hebben. Er zullen negatieve en positieve reacties komen. Hou daar rekening mee. Voor jezelf is het dan prettig om eerst mensen in vertrouwen te nemen waar jij je veilig en vertrouwd bij voelt.  

Waar kun je tegenaan lopen als je jong moeder wordt? 

De vrijheid missen 

Je mist de vrijheid en onbezorgdheid van toen je nog geen moeder was. Want wie past er op je kind als je met je vrienden of vriendinnen een avondje uit wilt? Niet zomaar even de deur uit kunnen, kan een beklemmend gevoel geven. Probeer regelmatig of zelfs op een vaste avond oppas te regelen, zodat je toch soms weg kunt om iets leuks te doen. Vaak knap je daar van op. 

Je ouders nemen teveel verantwoordelijkheid 

Je hebt misschien wel ouders die jou nog te onvolwassen vinden om voor je eigen kind te zorgen en daarom ongevraagd de verantwoordelijkheid op zich nemen. Dit kan spanningen opleveren tussen jullie. Probeer duidelijke afspraken te maken wie wat doet in huis en met de zorg voor je kind.  

Je huidige of nieuwe relatie 

Het is mogelijk dat jij of je vriend jullie relatie beëindigt. En wat als je een nieuwe relatie krijgt, en je nieuwe vriend het er moeilijk mee heeft dat je al een kind hebt? Dit kan voor spanningen zorgen. Probeer altijd bij jezelf te blijven en keuzes te maken die goed zijn voor jou en je kind.  

Kortom, een hoop verantwoordelijkheden die je veel zorgen kunnen geven. Ook jonge vaders vinden het ouderschap vaak pittig. Hier vind je meer informatie voor jonge vaders. Gelukkig sta je er niet alleen voor. Er zijn veel verschillende instanties die je kunnen helpen en advies kunnen geven.  

Het verhaal van een tienermoeder

Samenwonen, trouwen of uit elkaar? 

Trouwen  

Wil je trouwen met de vader van je kind? Je moet in Nederland 18 jaar zijn (of meerderjarig verklaard) voor je mag trouwen.  

Ben je al getrouwd? En was dat vóór de geboorte van jullie kind? Dan zijn jullie wettelijk vader en moeder met ouderlijk gezag. Moeten er – in de loop van de jaren -  belangrijke papieren of documenten (van school, de overheid etc.) getekend worden? Dan moet jullie handtekening daar op komen.  

Geregistreerd partnerschap  

Geregistreerd partnerschap is eigenlijk hetzelfde als trouwen, als het gaat om rechten en plichten. Als je trouwt, geef je elkaar het ‘ja-woord’ . Bij een geregistreerd partnerschap is dit niet verplicht. Een geregistreerd partnerschap kan, als je geen minderjarige kinderen hebt, buiten de rechter om eindigen. Voor het ontbinden van een huwelijk moet je altijd naar de rechter. Tot slot kent het geregistreerd partnerschap, in tegenstelling tot het huwelijk, geen scheiding van tafel en bed.  

Het samenlevingscontract  

In dit contract maak je met je partner afspraken over zaken die met het ‘samen leven’ te maken hebben. Zoals de (verdeling van) kosten voor het huis en de huishouding, het gebruik van bankrekeningen en de verdeling van bezittingen. Een samenlevingscontract laat je opmaken en vastleggen bij een notaris.   

Jullie zijn niet meer bij elkaar  

Als je getrouwd bent en gaat scheiden, dan moet je naar de rechter. Dit moet ook als je geregistreerd partner bent en er samen niet uitkomt of als je kinderen hebt.  Heb je een geregistreerd partnerschap en geen kinderen, dan kun je het geregistreerd partnerschap buiten de rechter om eindigen. 

Geweld in de relatie  

Je denkt misschien: ‘Dat overkomt mij niet…’ Maar het overkomt één op de vijf jongeren: ‘Dating Violence’. Dit is geweld tijdens een relatie terwijl die nog maar net begonnen is. Het gaat niet alleen om fysiek geweld zoals slaan en schoppen, maar ook om schelden en schreeuwen, het afdwingen van seks of emotionele chantage. ‘Dating Violence’ is een vorm van huiselijk geweld. Dat betekent niet dat het alleen thuis gebeurt, maar dat het gebeurt door iemand die je kent.  

Wil je meer weten over huiselijk geweld? Op de website van huiselijkgeweld.nl lees je over onderzoek, organisaties en nieuws rondom huiselijk geweld. Wil je hulp? Kijk dan op de website van vooreenveiligthuis.nl om te zien waar bij jou in de buurt een steunpunt is. 

Wonen bij je (schoon)ouders 

Is een eigen woning voor jou (op dit moment) niet mogelijk? Dan is het misschien een oplossing om een tijdje bij je ouders te blijven wonen. Misschien is er nog ergens een klein kamertje over? Dan kan dat de kinderkamer worden. Je kindje kan natuurlijk ook gewoon bij jou op de slaapkamer. Het scheelt in ieder geval huurkosten.  

Thuis blijven wonen: leuk of lastig?  

Als je nog (even) thuis blijft wonen, kan dat spanningen met zich mee brengen. Jij wordt moeder, maar je bent ook nog steeds dochter. Dat is niet veranderd. Je ouders hebben al een kind opgevoed: jou! En ze weten daarom veel over voeding, slaapjes en luieruitslag. Maar jij bent nu ook moeder en hebt misschien een andere mening over hoe jij je kind wilt opvoeden. Dit kan tot discussies leiden.   

Samen met je kind bij je ouders wonen heeft ook veel voordelen. Geen huur, ze kunnen je helpen, op de kleine passen en ’s avonds staat misschien wel altijd het eten klaar.  

Bij de ouders van je vriend wonen  

Kun je thuis niet blijven wonen? Of heb je het geprobeerd, maar bevalt het niet? Sommige jonge moeders gaan bij de ouders van hun vriend wonen. Heel leuk, want zo woon je meteen een beetje samen met de vader van je kindje.  

Maar misschien doen je schoonouders de dingen wel anders dan je eigen ouders. En dat is wennen. Zeker als je ook nog een kleintje hebt. Zij willen je kindje vertroetelen en hebben vast een mening over hoe je hem of haar het beste kunt opvoeden. Goed advies, maar het kan ook soms beklemmend zijn.  

Maak afspraken  

Of je nu bij je ouders blijft wonen, of bij de ouders van je vriend gaat wonen: maak vooraf duidelijke afspraken. Het is jouw kind en je (schoon)ouders geven waarschijnlijk graag advies met de beste bedoelingen. Hou rekening met elkaar en probeer er samen uit te komen. Om geen onduidelijkheden te krijgen, kun je samen met je (schoon)ouders afspraken op papier zetten.  

En als het echt niet anders gaat, kun je beter op zoek naar een andere oplossing. Want een goede relatie met je (schoon)ouders is ook belangrijk.  

Hoe voed je een kind op? 

Het is belangrijk dat jij je kind een veilige en stabiele basis geeft. Dat je je kind steunt en er bent wanneer hij/zij je nodig heeft. Vaak zijn moeders de veilige basis voor kinderen. Als moeder ben je vaak degene die je kind troost en bescherming biedt. Of juist voor de gezellige (knuffel)momenten zorgt. Vanuit die veilige basis – bij mama – krijgt je kind vertrouwen om de mensen en wereld om zich heen te verkennen.  

Als moeder hoor en zie je vaak het beste wat er aan de hand is met je kind. Vertrouw daarop, vertrouw op je moedergevoel. Vind je het fijn om nog meer informatie over opvoeden te lezen? Kijk dan eens op de websites Positiefopvoeden en Groeigids.  

Moedig je kind aan  

Je kindje wordt natuurlijk groter en ontdekt beetje bij beetje de ‘grote wereld’. Het is belangrijk dat jij je kind hierin stimuleert. Bijvoorbeeld door je kindje aan te moedigen en te zeggen: “Wat heb je dat goed gedaan zeg! Ik ben trots op jou!”. Zo geef je je kind vertrouwen en stimuleer jij je kind om nieuwe dingen te leren. Je kind durft op ontdekking te gaan. Natuurlijk hoef je je kind niet overal vrij in te laten. Grenzen stellen is net zo belangrijk als stimuleren. En bij grenzen, horen regels.  

Kortom, je stuurt je kind door leiding te geven. Je kind heeft duidelijke grenzen nodig om te leren wat wél kan en wat niet kan. Bijvoorbeeld “Ik wil dat je je speelgoed opruimt, voordat we naar oma gaan.”. Zo weet je kind wat jij verwacht.  

Opvoeden is…  

  • Vasthouden en loslaten;  

  • Weten wat je kind wil en wat jij wil;  

  • Aandacht geven;  

  • Naar jezelf luisteren en het op je eigen manier doen.  

Hulp bij opvoeden  

Zou je graag meer willen lezen over opvoeden? Hieronder staan nog een aantal manieren om informatie in te winnen over opvoeden. 

Je kunt ook naar het consultatiebureau. Daar kun je advies krijgen over de opvoeding van jouw kind. Gaat je kind naar een kinderdagverblijf of gastouder? Dan kun je je vraag ook aan hen stellen. Schaam je niet om vragen te stellen. Iedere ouder loopt tegen dingen aan waarvan je denkt: “help, hoe moet ik dit nu oplossen?' of “hij is zo vervelend, ik kan er niet meer tegen en wat nu?”  

Vooral als je er alleen voor staat - 7 dagen per week 24 uur per dag - kan het soms even te veel worden. Het is dan fijn dat je om raad kunt vragen. Daarnaast is het fijn om ervaringsverhalen van anderen te horen.   

Als je een kind krijgt, moet je veel dingen regelen. Op de pagina Praktische informatie bij zelf opvoeden vind je informatie over onder andere erkenning, leerplicht en financiën. 

 

Jong en een kind

Om jonge ouders te helpen, heeft Fiom de brochure ‘Jong en een kind’ (PDF, 2023) uitgebracht. Hierin is actuele praktische informatie te vinden over gezag en erkenning, financiële regelingen en de rechten en plichten van jonge ouders. Ook wordt ingegaan op de onderwerpen huisvesting, opleiding en kinderopvang.

Download gratis