Fusies/ naamsveranderingen
Voorloper van het BAO was het Bureau voor Ongehuwde Moeders (vóór 1970), lid van UVOM: Unie van Vereenigingen voor Ongehuwde Moeders.
Toenmalig adres
Amsterdam
Noord-Holland
Achtergrond organisatie
Hulp aan ongehuwde moeders werd in Amsterdam al georganiseerd vanaf eind 1800. In 1921 werd in Amsterdam de UVOM opgericht: de Unie van Verenigingen voor Ongehuwde Moeders, het overkoepelende orgaan voor de ongehuwde moederzorg. Bij de Unie waren opvangtehuizen voor moeders en kinderen aangesloten en de Unie beheerde tot 1965 de subsidies voor de zorg.
Na de oorlog werd in 1948 de Sociale Raad in Amsterdam opgericht. De Raad had de taak om te komen tot een verbetering van de organisatiestructuur van het Maatschappelijk Werk in Amsterdam en om de activiteiten van de charitatieve instellingen te stroomlijnen. De wortels van deze eerste Sociale Raad lagen in de opvang van oorlogsslachtoffers en hier lag het accent dan ook lange tijd op.
In 1958 werd de nieuwe Sociale Raad, met de bovenstaande doelstelling opnieuw aangescherpt, opgericht door burgemeester Van Hall. Bij deze Sociale Raad bestond het Bureau voor Ongehuwde Moeders. Het hield zich bezig met de begeleiding van de moeders, het regelen van opvang in de tehuizen en met de plaatsing van kinderen in pleeggezinnen als de moeders niet zelf voor hun kinderen konden blijven zorgen. Dit bureau was lid van de UVOM.
Het Bureau werd opgeheven in 1965, om een aantal redenen.
De maatschappelijke houding ten opzichte van ongehuwd moederschap veranderde. Er kwam meer welstand, het werd een normaler verschijnsel om ongehuwd moeder te zijn, het werd gewoner om ongehuwd samen te wonen. En er kwam meer vrijheid en zelfstandigheid voor moeders doordat zij niet meer afhankelijk waren van caritas want in 1963 werd de Algemene Bijstandswet ingevoerd zodat zij ook financieel zelfstandig werden. Ze kregen recht op ziekengeld en kraamgeld. Kortom: de status van ongehuwde moeders veranderde in positieve zin en zij werden niet meer gezien als "gevallen vrouwen".
Het Bureau werd overgedragen aan de toenmalige afdeling Geestelijke Hygiëne. Het hield dezelfde naam nog tot 1970, en daarna werd de naam veranderd in het Bureau voor Alleenstaande Ouders, het BAO. Het BAO hield zich bezig met ondersteuning en begeleiding van alleenstaande ouders bij alle mogelijke problematiek, begeleidde adopties, indiceerde voor opname in tehuizen etc. In latere jaren kwam het accent meer te liggen op begeleiding van drugsverslaafde ouders, ouders met psychiatrische problematiek en problematiek rond allochtone ouders.
Naast het BAO konden alleenstaande ouders ook terecht bij het FIOM-bureau, het lokale Amsterdamse bureau van de landelijke koepel. Er bestonden werkafspraken tussen de beide bureaus. Zo werd bijvoorbeeld later afgesproken dat adoptieprocedures door het FIOM behandeld werden.
Het BAO werd in 2001 opgeheven. Er was inmiddels voldoende particulier initiatief ontwikkeld voor het uitvoerend werk: het Algemeen Maatschappelijk werk, het Bureau Jeugdzorg, de Jeugd GGZ. De FIOM bleef als enige nog specifieke zorg voor alleenstaande ouders bieden. Dit doet zij tot op de dag van vandaag. De GGD richtte zich alleen nog op haar eigen specifieke taken: signalering en preventie. Daartoe werd de afdeling Vangnet Jeugd opgericht.
(Bron: Archief Amsterdam)
Informatie die bewaard is
Informatie betreft onder andere afstandsmoeders en hun kinderen, en multi-probleem gezinnen.
Het gaat over de periode 1940 tot de jaren ’90. Voorheen was de informatie ondergebracht bij de GGD Amsterdam, het is nu in zijn geheel overgebracht naar het Stadsarchief Amsterdam (het algemene archief in 2009, de persoonlijke dossiers in december 2021).
Opvragen
Verzoeken of een dossier bekend is en/of om inzage kunnen vanaf 1 december 2021 gestuurd worden naar het Stadsarchief Amsterdam. Mocht er geen informatie beschikbaar zijn dan is het aan te raden ook Fiom Amsterdam/Altra te vragen of zij iets hebben, zie aldaar. Ook kan mogelijk de landelijke Stichting Fiom helpen.
Contactgegevens
- Stadsarchief: Stadsarchief@amsterdam.nl
- Fiom Amsterdam: fiom@altra.nl of 020-5201670
- Stichting Fiom: afstamming@fiom.nl
Online informatie en foto's
In het archief van de Unie van Verenigingen voor Ongehuwde Moeders is meer informatie te vinden in combinatie met enkele foto's.
Regels voor toegang tot persoonlijke informatie
De meeste organisaties hebben regels voor de toegang tot persoonlijke informatie. Zo kan een organisatie bijvoorbeeld eerst aan de moeder vragen of ze bezwaar heeft tegen inzage in haar afstandsdossier.
Contactregister Nederlandse kindertehuizen
Heb je in het verleden in een Nederlands kindertehuis gewoond of gewerkt? Via het contactregister Nederlandse kindertehuizen proberen we bewoners en medewerkers van kindertehuizen en moederhuizen met elkaar in contact te brengen.
Weet jij meer?
Wij hebben veel informatie over huizen en vindplaatsen van dossiers gevonden, maar nog lang niet alles. We vullen het graag aan. Zie je dat iets niet klopt? Of heb jij meer informatie? Neem dan contact met ons op via afstamming@fiom.nl.
