In Nederland worden kinderen zowel uit het binnenland als buitenland geadopteerd. Wat voorop staat, is dat er voor deze kinderen in de landen van herkomst geen mogelijkheden (meer) zijn om op te groeien in het gezin, bij familie of een ander (adoptie)gezin. De redenen hiervoor kunnen erg verschillend zijn.
Adoptiekinderen in Nederland
De meeste adoptiekinderen in Nederland komen uit landen als Bulgarije, China, Filipijnen, Haïti, Hongarije, Nigeria, Polen, Portugal, Slowakije, Taiwan, Thailand, de VS en Zuid-Afrika. De leeftijden variëren van 0 tot 6 jaar en een groot deel van de adoptiekinderen heeft een medische aandoening. Als je een kind uit het buitenland wilt adopteren, zijn er verschillende zaken om rekening mee te houden. Zo hebben de leeftijd en gezondheid van zowel het kind als de aspirant-adoptieouder invloed op de mogelijkheden en wachttijd. Informeer je op tijd, zodat je weet wat je kunt verwachten als je uit het buitenland wilt adopteren.
Er worden ook kinderen binnen Nederland afgestaan en geadopteerd. De redenen om een kind af te staan ter adoptie kunnen erg verschillend zijn. Het kan te maken hebben met economische of politieke factoren of vanwege een ongewenste zwangerschap. Wanneer je een kind wil adopteren mag je bij de meeste vergunninghouders geen voorkeur uitspreken voor het geslacht van het adoptiekind. Het uitgangspunt is dat ouders gezocht worden voor kinderen en niet andersom.
Minder interlandelijke adoptie
Er wordt steeds minder vaak een kind uit het buitenland geadopteerd. Dat heeft verschillende redenen. Zo wordt het voor kinderen in het buitenland die afgestaan worden steeds makkelijker mogelijk om in het eigen land op te groeien. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met de toenemende welvaart in het land of omdat de taboes op alleenstaand ouderschap of pleegzorg verdwijnen.
Ieder jaar publiceert het Ministerie van Justitie en Veiligheid een statistisch overzicht met analyses en trends rondom adoptie. Daarin lees je bijvoorbeeld hoeveel verzoeken er zijn ingediend, maar ook hoeveel er zijn ingetrokken. Fiom verzamelt deze overzichten. De statistieken gaan terug tot het jaar 2002.
Special needs
In de adoptieprocedure moeten aspirant adoptieouders keuzes maken ten aanzien van de achtergrond van het kind. Dat betreft keuzes ten aanzien van leeftijd, aantal kinderen en special needs. Deze keuzes worden opgenomen in het gezinsrapport, wat als basis dient bij de adoptiebemiddeling.
De term special need wordt gebruikt om aan te geven dat een kind een bijzondere zorgbehoefte heeft. Het verwijst naar de sociale, emotionele, medische of psychische achtergrond van het kind. In het verleden werd de term vooral gebruikt als kinderen medische problemen hadden. Tegenwoordig verwijst de term naar een bredere problematiek en worden bijna alle kinderen (95%) geregistreerd met een special need. Ter vergelijking, tien jaar geleden (2011) werd vastgesteld dat slechts de helft van de kinderen een special need had.
De mogelijkheden voor het adopteren van een kind met special needs worden bepaald aan de hand van de situatie van de aspirant-adoptieouders. Denk aan leeftijd, relatievorm, huwelijksduur en gezinssamenstelling. Maar ook je fysieke en mentale gezondheid speelt een grote rol. Belangrijk is ook de belastbaarheid van het gezin. Ben je in staat om regelmatig een medische of psychische hulpverlener te bezoeken, zijn naar verwachting aanpassingen in huis nodig, is het financieel mogelijk en wenselijk dat eventueel één van de partners de baan opzegt. Bij kinderen met een sociaal emotioneel belaste achtergrond wordt ook rekening gehouden met de pedagogische vaardigheden van de aspirant-adoptieouders. Hebben zij ervaring met gedragsproblematiek bijvoorbeeld in werk of bij kinderen die al in het gezin aanwezig zijn.
Een belangrijke rol speelt ook het netwerk. Gaan familie en vrienden het kind accepteren zoals het is met diens zichtbare of onzichtbare achtergrond en wat wil je over die achtergrond kwijt zonder de privacy van het kind te schaden.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid, de Raad voor de Kinderbescherming, de vergunninghouders en Fiom hebben een lijst opgesteld met een opsomming van special needs. Op dit overzicht is te zien welke soorten special needs adoptiekinderen kunnen hebben en wat deze van adoptieouders vragen. Het overzicht wordt verstrekt tijdens de voorlichtingsbijeenkomst. Het is ook mogelijk om het op te vragen via nazorgadoptie@fiom.nl.
Voor vragen kan contact op worden genomen met 030 233 03 40 (keuze 3), ma t/m do 9.30- 12.30 uur (normale gesprekskosten).
